________________
(२.५.३५२-३५२)
निच्चदानअनुकुलयञवण्णना
२८१
सङ्गहो । परिहरतीति अवीतिक्कमवसेन परिवज्जेति, सीहळदीपे चक्कनउपासकस्स विय सम्पत्तविरति वेदितब्बा ।
"पाणं न हनामी"तिआदीसु आदयत्थेन इति-सद्देन, विकप्पत्थेन वा-सद्देन वा "अदिन्नं नादियामि, अदिन्नादाना विरमामि, वेरमणिं समादियामीति एवमादीनं पच्चेकमत्थानं सङ्गहो दट्ठब्बो। एवञ्च कत्वा “सिक्खापद" मिच्चेव अवत्वा "सिक्खापदानी''ति वुत्तं । पाणातिपाता वेरमणिन्ति सम्बन्धो । समादियामीति सम्मा आदियामि, अवीतिक्कमाधिप्पायेन, अखण्डा' छिद्दा' कम्मासा' सबलकारिताय च गण्हामीति वुत्तं होति । उत्तरवड्डमानपब्बतवासिउपासकस्स (म० नि० अट्ट० १.८९ कुसलकम्मपथवण्णना; सं० नि० अट्ट० २.२.१०९-१११; ध० स० अट्ठ० कुसलकम्मपथवण्णना) विय समादानविरति वेदितब्बा।
मग्गसम्पयुत्ताति सम्मादिट्ठियादिमग्गसम्पयुत्ता। इदानि तत्था तत्थागतेसु धम्मतो, कोट्ठासतो, आरम्मणतो, वेदनातो, मूलतो, आदानतो, भेदतोतिआदिना अनेकधा विनिच्छयेसु सङ्केपेनेव आरम्मणतो विनिच्छयं दस्सेतुं “तत्था"तिआदि वुत्तं । पुरिमा बेति सम्पत्तसमादानविरतियो। “जीवितिन्द्रियादिवत्थू"ति परमत्थतो पाणो वुत्तो, पञत्तितो पन “सत्तादिवत्थू ति वत्तब्बं, एवहि “सत्तेयेव आरभित्वा पाणातिपाता, अब्रह्मचरिया च विरमती"ति (खु० पा० अट्ठ० एकतानानतादिविनिच्छय) खुद्दकागमट्ठकथावचनेन संसन्दति समेतीति । आदिसद्देन चेत्थ सत्तसङ्खारवसेन अदिन्नवत्थु, तथा फोठुब्बवत्थु, वितथवत्थु, सङ्खारवसेनेव सुरामेरयवत्थूति एतेसं सङ्गहो दट्ठब्बो । तं आरम्मणं कत्वा पवत्तन्तीति यथावुत्तं वीतिक्कमवत्थु आलम्बित्वा वीतिक्कमनचेतनासङ्घातविरमितब्बवत्थुतो विरमणवसेन पवत्तन्ति । पच्छिमाति सेतुघातविरति। निब्बानारम्मणाव तथापि किच्चसाधनतो। इमिना पन तत्थेव आगतेसु तीसु आचरियवादेसु द्वे पटिबाहित्वा एकस्सेवानुजाननं वेदितब्बं ।
“सम्पत्तविरति, हि समादानविरति च यदेव पजहति, तं अत्तनो पाणातिपातादिअकुसलमेवारम्मणं कत्वा पवत्तती''ति केचि वदन्ति । “समादानविरति यतो विरमति, तं अत्तनो वा परेसं वा पाणातिपातादिअकुसलमेवालम्बणं कत्वा पवत्तति । सम्पत्तविरति पन यतो विरमति, तेसं पाणातिपातादीनं आलम्बणानेव आरम्मणं कत्वा पवत्तती''ति अपरे । “द्वयम्पि चेतं यतो पाणातिपातादिअकुसलतो विरमति, तेसमारम्मणभूतं वीतिक्कमितब्बवत्थुमेवालम्बणं कत्वा पवत्तति । पुरिमपुरिमपदत्थव्हि
281
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org