________________
२७०
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
(२.५.३४१-३४२)
असिज्झनतो, सुजातता, पन सूरूपता च कथं यञस्स परिक्खारो सिया तदुभयेन विनापि तस्स सिज्झनतोति चोदनाय सब्बेसम्पि अठ्ठन्नमङ्गानं परिक्खारभावं अन्वयतो, ब्यतिरेकतो च दस्सेन्तो “एते हि किरा"तिआदिमाह । एत्थ च केचि एवं वदन्ति “यथा अड्डतादयो पञ्च यञस्स एकंसतोव अङ्गानि, न एवं सुजातता, सुरूपता च, तदुभयं पन अनेकंसतोव अङ्गन्ति दीपेतुं अरुचिसूचकस्स किरसद्दस्स गहणं कतन्ति । ते हि "अयं दुज्जातोतिआदिवचनस्स अनेकंसिकतं मञ्जमाना तथा वदन्ति, तयिदं असारं । सब्बसाधारणवसेन हेतं ब्यतिरेकतो यास्स अङ्गभावदस्सनं तत्थ सिया केसञ्चि तथा परिवितक्को''ति तस्सापि अवकासाभावदस्सनत्थमेव एवं वुत्तत्ता, तदुभयसाधारणवसेनेव अनेकंसतो अङ्गभावस्स अदस्सनतो च। किरसद्दो पनेत्थ तदा ब्राह्मणस्स चिन्तिताकारसूचनत्थो दट्ठब्बो । एवमनेन चिन्तेत्वा “इमानिपि अट्ठङ्गानि तस्सेव यञस्स परिक्खारा भवन्तीति वुत्तानी"ति किरसद्देन तस्स चिन्तिताकारो सूचितो होति । एवमादीनीति एत्थ आदिसद्देन “अयं विरूपो कित्तकं...पे०... उपच्छिन्दिस्सति, अयं दलिद्दो, अप्पेसक्खो, अस्सद्धो, अप्पस्सुतो, न अत्थञ्जू, न मेधावी कित्तकं...पे०... उपच्छिन्दिस्सती''ति एतेसं सङ्गहो वेदितब्बो ।
चतुपरिक्खारादिवण्णना ३४१. “सुजं पग्गण्हन्तान"न्ति एत्थ सोणदण्डसुत्तवण्णनायं (दी० नि० अट्ठ० १.३११-३१३) वुत्तेसु द्वीसु विकप्पेसु दुतियविकप्पं निसेधेन्तो "महायाग"न्तिआदिमाह, तेन च पुरोहितस्स सयमेव कटच्छुग्गहणजोतनेन एवं सहत्था सक्कच्चं दाने युत्तपयुत्तता इच्छितब्बाति दस्सेति । एवं दुजातस्साति एत्थापि "सुजातताय अनेकंसतो अङ्गभावदस्सनमेविद"न्ति अग्गहेत्वा हेट्ठा वुत्तनयेन सब्बसाधारणवसेनेव अत्थो गहेतब्बो । आदिसद्देन हि “एवं अनज्झायकस्स...पे०... दुस्सीलस्स...पे०... दुप्पास्स संविधानेन पवत्तदानं कित्तकं कालं पवत्तिस्सती"ति एतेसं सङ्गहो दट्टब्बो । तस्माति तदुभयकारणतो ।
तिस्सोविधावण्णना ३४२. तिण्णं ठानानन्ति दानस्स आदिमज्झपरियोसानसङ्घातानं तिस्सन्नं भूमीनं, अवत्थानानन्ति अत्थो। चलन्तीति कम्पन्ति पुरिमाकारेन न तिट्ठन्ति । करणत्थेति ततियाविभत्तिअन्थे । करणीयसहापेक्वाय हि कत्तरि एव एतं सामिवचनं. न करणे ।
270
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org