________________
२४२
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
(२.३.२९८-२९८)
का पन साति आह “दानानन्तरं सील"न्तिआदि, तेनायमत्थो बोधितो होति - दानकथा ताव पचुरजनेसुपि पवत्तिया सब्बसाधारणत्ता, सुकरत्ता, सीले पतिद्वानस्स उपायभावतो च आदितो कथेतब्बा। परिच्चागसीलो हि पुग्गलो परिग्गहवत्थूसु विनिस्सटभावतो सुखेनेव सीलानि समादियति, तत्थ च सुप्पतिट्ठितो होति, सीलेन दायकपटिग्गाहकसुद्धितो परानुग्गहं वत्वा परपीळानिवत्तिवचनतो, किरियधम्मं वत्वा अकिरियधम्मवचनतो, भोगसम्पत्तिहेतुं वत्वा भवसम्पत्तिहेतुवचनतो च दानकथानन्तरं सीलकथा कथेतब्बा। तञ्चे दानसीलं वट्टनिस्सितं, अयं भवसम्पत्ति तस्स फलन्ति दस्सनत्थं सीलकथानन्तरं सग्गकथा। ताय हि एवं दस्सितं होति "इमेहि दानसीलमयेहि, पणीतपणीततरादिभेदभिन्नेहि च पुञ्जकिरियवत्थूहि एता चातुमहाराजिकादीसु पणीतपणीततरादिभेदभिन्ना अपरिमेय्या दिब्बसम्पत्तियो लद्धब्बा''ति । स्वायं सग्गो रागादीहि उपक्किलिट्ठो, सब्बथा पन तेहि अनुपक्किलिट्ठो अरियमग्गोति दस्सनत्थं सग्गकथानन्तरं मग्गकथा। मग्गञ्च कथेन्तेन तदधिगमुपायदस्सनत्थं कामानं आदीनवो, ओकारो, संकिलेसो, नेक्खम्मे आनिसंसो च कथेतब्बो। सग्गपरियापन्नापि हि सब्बे कामा नाम बहादीनवा अनिच्चा अद्धवा विपरिणामधम्मा, पगेव इतरेति आदीनवो, सब्बेपि कामा हीना गम्मा पोथुज्जनिका अनरिया अनत्थसंहिताति लामकभावो ओकारो, सब्बेपि भवा किलेसानं वत्थुभूताति संकिलेसो, सब्बसंकिलेसविप्पयुत्तं निब्बानन्ति नेक्खम्मे आनिसंसो च कथेतब्बोति । अयम्पि अत्थो बोधितोति वेदितब्बो। मग्गोति हि एत्थ इति-सद्देन आद्यत्थेन कामादीनवादीनम्पि सङ्गहोति अयमत्थवण्णना कता । तेनाह "सेय्यथिदं - दानकथं सीलकथं सग्गकथं कामानं आदीनवं ओकारं संकिलेसं नेक्खम्मे आनिसंसं पकासेती''ति । वित्थारो सारत्थदीपनियं (सारत्थ० टी० ३.२६) गहेतब्बो।
कसि-सद्दो जाणेन गहणेति आह "गहिता"तिआदि । सामंसदेन निवत्तेतब्बमत्थं दस्सेति “असाधारणा अओस"न्ति इमिना, लोकुत्तरधम्माधिगमे परूपदेसविगतत्ता, एकेनेव लोके पठमं अनुत्तराय सम्मासम्बोधिया अभिसम्बुद्धत्ता च अजेसमसाधारणाति वुत्तं होति | धम्मचक्खुन्ति एत्थ सोतापत्तिमग्गोव अधिप्पेतो, न ब्रह्मायुसुत्ते (म० नि० २.३८३ आदयो) विय हेट्ठिमा तयो मग्गा, न च चूळराहुलोवादसुत्ते (म० नि० ३.४१६) विय आसवक्खयो। “तस्स उप्पत्तिआकारदस्सनत्थ"न्ति कस्मा वुत्तं, ननु मग्गजाणं असतधम्मारम्मणमेव, न सङ्घतधम्मारम्मणन्ति चोदनं सोधेन्तो "तही"तिआदिमाह । किच्चवसेनाति असम्मोहपटिवेधकिच्चवसेन ।
242
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org