Page Text
________________
२०६
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
(२.३.२५८-२५८)
चे? तस्स सब्बराजकिच्चेसु कुसलभावेन मन्तसत्तिया विय अविरज्झनपयोगत्ता । दमनेन, धनेन च पभुत्तं पभूसत्ति। हत्थिअस्सगहपतिरतनेहि चस्स तदनुयोगो परिपुण्णो होति । कस्माति चे? हत्थिअस्सरतनानं महानुभावताय, गहपतिरतनतो पटिलद्धकोससम्पत्तिया च पभावसत्तिया विय पभावसमिद्धिसिद्धितो। इत्थिमणिरतनेहि तिविधसत्तियोगफलं परिपुण्णं होतीति सम्बन्धो, यथावुत्ताहि तिविधाहि सत्तीहि पयुज्जनतो यं फलं लद्धब्बं । तं सब्बं तेहि परिपुण्णं होतीति अत्थो । कस्माति चे ? तेहेव उपभोगसुखस्स सिज्झनतो ।
__दुविधसुखवसेनपि यथावुत्तमत्थं विभावेतुं "सो इत्थिमणिरतनेही"तिआदि कथितं । भोगसुखन्ति समीपे कत्वा परिभोगवसेन पवत्तसुखं । सेसेहीति तदवसेसेहि चक्कादिपञ्चरतनेहि। अपच्चत्थिकतावसेन पवत्तसुखं इस्सरियसुखं। इदानि तेसं सम्पन्नहेतुवसेनपि केनचि अविनाभावितमेव विभावेतुं "विसेसतो"तिआदिमाह । अदोसकुसलमूलजनितकम्मानुभावेनाति अदोससङ्घातेन कुसलमूलेन सहजातादिपच्चयवसेन उप्पादितकम्मस्स आनुभावेन सम्पज्जन्ति सोम्मतररतनजातिकत्ता । कम्मफलम्हि येभुय्येन कम्मसरिक्खकं । मज्झिमानि मणिइत्थिगहपतिरतनानि अलोभकुसलमूलजनितकम्मानुभावेन सम्पज्जन्ति उळारधनस्स, उळारधनपटिलाभकारणस्स च परिच्चागसम्पदाहेतुकत्ता। पच्छिमं परिणायकरतनं अमोहकुसलमूलजनितकम्मानुभावेन सम्पज्जति महापञ्जेनेव चक्कवत्तिराजकिच्चस्स परिनेतब्बत्ता, महापञभावस्स च अमोहकुसलमूलजनितकम्मनिस्सन्दभावतो। बोझङ्गसंयुत्तेति महावग्गे दुतिये बोज्झङ्गसंयुत्ते (सं० नि० ३.५.२२३)। रतनसुत्तस्साति तत्थ पञ्चमवग्गे सङ्गीतस्स दुतियस्स रतनसुत्तस्स (सं० नि० ३.५.२२३)। उपदेसो नाम सविसेसं सत्तन्नं रतनानं विचारणवसेन पवत्तो नयो ।
सरणतो पटिपक्खविधमनतो सूरा सत्तिवन्तो, निब्भयावहाति अत्थो। तेनाह "अभीरुकजातिका"ति । असुरे विजिनित्वा ठितत्ता सक्को देवानमिन्दो धीरो नाम, तस्स सेनङ्गभावतो देवपुत्तो “अङ्गन्ति वुच्चति, धीरस्स अङ्गं, तस्स रूपमिव रूपं येसं ते धीरङ्गरूपा, तेन वुत्तं "देवपुत्तसदिसकाया"ति । एकेति सारसमासनामका आचरिया, तदक्खमन्तो आह "अयं पनेत्था'"तिआदि । सभावोति सभावभूतो अत्थो । उत्तमसूराति उत्तमयोधा । सूरसद्दो हि इध योधत्थो। एवहि पुरिमनयतो इमस्स विसेसता होति, "उत्तमत्थो सूरसद्दो"तिपि वदन्ति, "उत्तमा सूरा बुच्चन्ती"तिपि हि पाठो दिस्सति । वीरानन्ति वीरियवन्तानं । अङ्गन्ति कारणं “अङ्गीयति आयति फलमेतेना''ति कत्वा । येन वीरियेन “धीरा''ति वुच्चन्ति, तदेव धीरङ्गं नामाति आह “वीरियन्ति वुत्तं होती"ति ।
206
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009986 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 456 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 18 MB |