Page Text
________________
(२.३.२५५-२५५)
पोक्खरसातिवत्थुवण्णना
१८५
अन्तोगधावधारणेपि च सब्बस्मिं वाक्ये नीतत्थतो अवधारणत्थं खो-सद्दग्गहणं “एवा''ति सामत्थिया सातिसयं एतदत्थस्स विज्ञायमानत्ताति पठमविकप्पो वुत्तो, नीतत्थतो अवधारणेन को अत्थो एकन्तिको कतो, अवधारितो चाति वुत्तं "तत्था"तिआदि । अथ पदपूरणमत्तेन खो-सद्देन किं पयोजनन्ति चोदनमपनेति “पदपूरणेना"तिआदिना, अक्खरसमूहपदस्स, पदसमूहवाक्यस्स च सिलिट्ठतापयोजनमत्तमेवाति अत्थो । “अस्सोसी"ति हिदं पदं खो-सद्दे गहिते तेन फुल्लितं मण्डितं विभूसितं विय होन्तं पूरितं नाम होति, तेन च पुरिमपच्छिमपदानि सुखुच्चारणवसेन सिलिट्ठानि होन्ति, न तस्मिं अग्गहिते, तस्मा पदपूरणमत्तम्पि पदब्यञ्जनसिलिट्ठतापयोजनन्ति वुत्तं होति । मत्तसद्दो चेत्थ विसेसनिवत्तिअत्थो, तेनस्स अनत्थन्तरदीपनता दस्सिता, एव-सद्देन पन पदव्यञ्जनसिलिट्ठताय एकन्तिकता ।
“समणो खलू"तिआदि यथासुतत्थनिदस्सनन्ति दस्सेति "इदानी"तिआदिना । समितपापत्ताति एत्थ अच्चन्तं अनवसेसतो सवासनं समितपापत्ताति अत्थो गहेतब्बो । एवहि बाहिरकवीतराग़सेक्खासेक्खपापसमनतो भगवतो पापसमनं यथारहं विसेसितं होति । तेन वुत्तं "भगवा च अनुत्तरेन अरियमग्गेन समितपापो"ति । तदेवत्थं निद्देसपाठेन साधेतुं “वुत्तहेत"न्तिआदिमाह | अस्साति अनेन भिक्खुना, भगवता वा। समिताति समापिता, समभावं वा आपादयिता, अस्स वा सम्पदानभूतस्स सन्ता होन्तीति अत्थो । अत्थानुगता चायं भगवति समज्ञाति वुत्तं "भगवा चा"तिआदि। तेनाति तथा समितपापत्ता । यथाभूतं पवत्तो यथाभुच्चं, तदेव गुणो, तेन अधिगतं तथा । "खलू"ति इदं नेपातिकं खलुपच्छाभत्तिकपदे (मि० प० ४.१.८) विय, न नामं, अनेकत्थत्ता च निपातानं अनुस्सवनत्थोव इधाधिप्पेतोति आह “अनुस्सवनत्थे निपातो"ति, परम्परसवनञ्चेत्थ अनुस्सवनं । ब्राह्मणजातिसमुदागतन्ति ब्राह्मणजातिया आगतं, जातिसिद्धन्ति वुत्तं होति । आलपनमत्तन्ति पियालपनवचनमत्तं, न तदुत्तरि अत्थपरिदीपनं । पियसमुदाहारा हेते "भो''ति वा “आवुसो''ति वा “देवानं पिया"ति वा । धम्मपदे ब्राह्मणवत्थुपाठेन, (ध० प० ३१५ आदयो) सुत्तनिपाते च वासेट्ठसुत्तपदेन ब्राह्मणजातिसमुदागतालपनभावं समत्थेतुं "वुत्तम्पि चेत"न्तिआदिमाह ।
तत्रायमत्थो- सचे रागादिकिञ्चनेहि सकिञ्चनो अस्स, सो आमन्तनादीस "भो भो''ति वदन्तो हुत्वा विचरणतो भोवादीयेव नाम होति, न ब्राह्मणो । “अकिञ्चनं अनादानं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मण"न्ति (ध० प० ३९६, सु० नि० ६२५) सेसगाथापदं ।
185
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009986 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 456 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 18 MB |