Page Text
________________
१८२
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
(२.३.२५५-२५५)
सद्दसत्थेसु विज्जमानत्ता जाणेन गवेसितब्बं, गहेतब्बन्ति वुत्तं होति । एतेन हि सद्दलक्खणानुगतोवायं सद्दपयोगोति दस्सेति, सद्दविदू च इच्छन्ति “उपअनुअधिआइच्चादिपुब्बवसयोगे सत्तमियत्थे उपयोगवचनं पापुणाति, विसेसितब्बपदे च यथाविधिमनुपयोगो विसेसनपदानं समानाधिकरणभूतान''न्ति । तत्र यदा अधि-सद्दो, आ-सद्दो च उपसग्गमत्तं, तदा "ततियासत्तमीनञ्चा''ति लक्खणेन अज्झापुब्बवसयोगे उपयोगवचनं । तथा हि वदन्ति “सत्तमियत्थे कालदिसासु उपान्वज्झावसयोगे, अधिपुब्बसिठावसानं पयोगे, तप्पानचारेसु च दुतिया । काले पुब्बण्हसमयं निवासेत्वा, एकं समयं भगवा, कञ्चि कालं पुरेजातपच्चयेन पच्चयो, इमं रत्तिं चत्तारो महाराजानो | दिसायं पुरिमं दिसं धतरट्ठो । उपादिपुब्बवसयोगे गामं उपवसति, गामं अनुवसति, गामं आवसति, अगारं अज्झावसति, अधिपुब्बसिठावसानं पयोगे पथविं अधिसेस्सति, गामं अधितिट्ठति, गामं अज्झावसति । तप्पानचारेसु नदिं पिवति, गामं चरति इच्चादीति ।
यदा पन अधि-सद्दो इस्सरियत्थो, आ-सद्दो च मरियादत्थो, तदा “कम्मप्पवचनीययुत्ते''ति लक्खणेन कम्मप्पवचनीययोगे उपयोगवचनं । तथा हि वदन्ति “अनुआदयो उपसग्गा, धीआदयो निपाता च कम्मप्पवचनीयसञ्जा होन्ति किरियासङ्घातं कम्मं पवचनीयं येसं ते कम्मप्पवचनीया"ति । सेसपदानं पन यथाविधिमनुपयोगे कतरेन लक्खणेन उपयोगवचनन्ति ? यथावुत्तलक्खणेनेव। यज्जेवं तेसम्पि आधारभावतो नानाधारता सियाति ? न, बहूनम्पि पदानं नगरवसेन एकत्थभावतो । सकत्थमत्तहि तेसं नानाकरणन्ति । अछे पन सद्दविदू एवमिच्छन्ति "समानाधिकरणपदानं पच्चेकं किरियासम्बन्धनेन विसेसितब्बपदेन समानवचनता यथा 'कटं करोति, विपुलं, दस्सनीय'न्ति एत्थ 'कटं करोति, विपुलं करोति, दस्सनीयं करोती'ति पच्चेकं किरियासम्बन्धनेन कम्मत्थेयेव दुतिया''ति, तदेतं विचारेतब्बं विसेसनपदानं समानाधिकरणानं किरियासम्बज्झनाभावतो । यदा हि किरियासम्बज्झनं, तदा विसेसनमेव न होतीति ।
उस्सदता नामेत्थ बहुलताति वुत्तं "बहुजन"न्ति । तं पन बहुलतं दस्सेति "आकिण्णमनुस्स"न्तिआदिना । अरञादीसु गहेत्वा पोसेतब्बा पोसावनिया, एतेन तेसं धम्मभावं दस्सेति । आविज्झित्वाति परिक्खिपित्वा । खणित्वा कता पोक्खरणी, आबन्धित्वा कतं तळाकं। अच्छिन्नूदकट्टानेयेव जलजकुसुमानि जातानीति वुत्तं "उदकस्स निच्चभरितानेवा"ति । उदकस्साति च पूरणकिरियायोगे करणत्थे सामिवचनं “महन्ते महन्ते साणिपसिब्बके कारापेत्वा हिरञसुवण्णस्स पूरापेत्वा"तिआदीसु (पारा० ३४) विय । सह
182
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009986 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 456 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 18 MB |