________________
३. अम्बट्ठसुत्तवण्णना
अद्धानगमनवण्णना
२५४. एवं सामञफलसुत्तं संवण्णेत्वा इदानि अम्बट्ठसुत्तं संवण्णेन्तो यथानुपुब्बं संवण्णोकासस्स पत्तभावं विभावेतुं, सामञफलसुत्तस्सानन्तरं सङ्गीतस्स सुत्तस्स अम्बठ्ठसुत्तभावं पकासेतुं "एवं मे सुतं...पे०... कोसलेसूति अम्बट्ठसुत्त"न्ति आह । एवमीदिसेसु । इतिसद्दो चेत्थ आदिअत्थो, पदत्थविपल्लासजोतको पन इतिसद्दो लुत्तनिद्दिट्ठो, आदिसद्दलोपो वा एस, उपलक्खणनिद्देसो वा । अपुब्बपदवण्णना नाम हेट्ठा अग्गहितताय अपुब्बस्स पदस्स अत्थविभजना । “हित्वा पुनप्पुनागत-मत्थं अत्थं पकासयिस्सामी''ति (दी० नि० अट्ठ० १. गन्थारम्भकथा) हि वुत्तं, "अनुपुब्बपदवण्णना''ति कत्थचि पाठो, सो अयुत्तोव टीकाय अनुद्धटत्ता, तथा असंवण्णितत्ता च ।
"राजकुमारा गोत्तवसेन कोसला नामा''ति (दी० नि० टी० १.२५४) आचरियेन वुत्तं । अक्खरचिन्तका पन वदन्ति “कोसं लन्ति गण्हन्ति, कुसलं वा पुच्छन्तीति कोसला'ति । जनपदिनोति जनपदवन्तो, जनपदस्स वा इस्सरा । “कोसला नाम राजकुमारा''ति वुत्तेयेव सिद्धेपि “जनपदिनो'"ति वचनं सन्तेसुपि अझेसु तंतनामपञआतेसु तत्थ निवसन्तेसु जनपदिभावतो तेसमेव निवसनमुपादाय जनपदस्सायं समाति दस्सनत्थं । “तेसं निवासो"ति इमिना “कोसलानं निवासा कोसला''ति तद्धितं दस्सेति । "एकोपि जनपदो"ति इमिना पन सद्दतोयेवेतं पुथुवचनं, अत्थतो पनेस एको एवाति विभावेति । अपि-सद्दो चेत्थ अनुग्गहे, तेन कामं एकोयेवेस जनपदो, तथापि इमिना कारणेन पुथुवचनमुपपन्नन्ति अनुग्गण्हाति । यदि एकोव जनपदो, कथं तत्थ बहुवचनन्ति आह “रुव्हिसदेना"तिआदि, रुळिहसद्दत्ता बहुवचनमुपपन्नन्ति वुत्तं होति । निस्सितेसु पयुत्तस्स पुथुवचनस्स, पुथुभावस्स वा निस्सये अभिनिरोपना इध रुळिह, तेन
172
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
