________________
१६४
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
(२.२.२५०-२५०)
च। एवं सीलआजीवविपत्तिवसेन उपासकस्स विपत्तिं दस्सेत्वा अस्सद्धियादिवसेनपि दस्सेन्तो “अपिचा"तिआदिमाह। यायाति अस्सद्धियादिविप्पटिपत्तिया। चण्डालोति नीचधम्मजातिकट्ठेन उपासकचण्डालो। मलन्ति मलीनटेन उपासकमलं । पतिकिट्ठोति लामकटेन उपासकनिहीनो । सापिस्साति सापि अस्सद्धियादिविप्पटिपत्ति अस्स उपासकस्स विपत्तीति वेदितब्बा । का पनायन्ति वुत्तं “ते चा"तिआदि । उपासकचण्डालसुत्तं, (अ० नि० २.५.१७५) उपासकरतनसुत्तञ्च पञ्चङ्गुत्तरे । तत्थ बुद्धादीसु, कम्मकम्मफलेसु च सद्धाविपरियायो मिच्छाविमोक्खो अस्सद्धियं, तेन समन्नागतो अस्सद्धो । यथावुत्तसीलविपत्तिआजीवविपत्तिवसेन दुस्सीलो। “इमिना दिवादिना इदं नाम मङ्गलं होती"ति एवं बालजनपरिकप्पितेन कोतूहलसङ्घातेन दिट्ठसुतमुतमङ्गलेन समन्नागतो कोतूहलमङ्गलिको। मङ्गलं पच्चेतीति दिट्ठमङ्गलादिभेदं मङ्गलमेव पत्तियायति नो कम्मन्ति कम्मस्सकतं नो पत्तियायति । इतो च बहिद्धाति इतो सब्ब बुद्धसासनतो बहिद्धा बाहिरकसमये । च-सद्दो अट्टानपयुत्तो, सब्बत्थ “अस्सद्धो"तिआदीसु योजेतब्बो । दक्खिणेय्यं परियेसतीति दुप्पटिपन्नं दक्खिणारहसञी गवसति । तत्थाति बहिद्धा बाहिरकसमये | पुब्बकारं करोतीति पठमतरं दानमाननादिकं कुसलकिरियं करोति, बाहिरकसमये पठमतरं कुसलकिरियं कत्वा पच्छा सासने करोतीति वुत्तं होतीति । तत्थाति वा तेसं बाहिरकानं तित्थियानन्तिपि वदन्ति । एत्थ च दक्खिणेय्यपरियेसनपुब्बकारे एकं कत्वा पञ्च धम्मा वेदितब्बा।
अस्साति उपासकस्स। सीलसम्पदाति यथावुत्तेन पञ्चवेरमणिलक्खणेन सीलेन सम्पदा । आजीवसम्पदाति पञ्चमिच्छावणिज्जादिप्पहानलक्खणेन आजीवेन सम्पदा । एवं सीलसम्पदाआजीवसम्पदावसेन उपासकस्स सम्पत्तिं दस्सेत्वा सद्धादिवसेनपि दस्सेन्तो "ये चस्सा"तिआदिमाह | ये च पञ्च धम्मा, तेपि अस्स सम्पत्तीति योजना । धम्मेहीति गणेहि। चतन्नं परिसानं रतिजननटेन उपासकोव रतनं उपासकरतनं । गुणसोभाकित्तिसद्दसुगन्धतादीहि उपासकोव पदुमं उपासकपदुमं । तथा उपासकपुण्डरीकं। सेसं विपत्तियं वुत्तविपरियायेन वेदितब्बं ।
निगण्ठीनन्ति निगण्ठसमणीनं । आदिम्हीति पठमत्थे । उच्छग्गन्ति उच्छुअग्गं उच्छुकोटि । तथा वेळग्गन्ति एत्थापि । कोटियन्ति परियन्तकोटियं, परियन्तत्थेति अत्थो । अम्बिलग्गन्ति अम्बिलकोट्ठासं । तथा तित्तकग्गन्ति एत्थापि । विहारग्गेनाति ओवरककोट्ठासेन "इमस्मिं गब्भे वसन्तानं इदं नाम फलं पापुणाती''तिआदिना तंतंवसनट्ठानकोट्ठासेनाति
164
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org