Page Text
________________
(२.२.२४९-२४९)
आसवक्खयजाणकथावण्णना
१३९
तस्मा इत्थं-सद्दो पकारवन्तवाचको, अत्थतो पन अभेदेपि सति अवयवावयवितादिना भेदपरिकप्पनावसेन सिया किञ्चि भेदमत्थं, तस्मा इत्थत्तसद्दो पकारवाचकोति दस्सेति । अयमिध टीकायं, (दी० नि० टी० १.२४८) मज्झिमागमटीकाविनयटीकादीसु (सारत्थ० टी० १.१४) च आगतनयो ।
सद्दविदू पन पवत्तिनिमित्तानुसारेन एवमिच्छन्ति - अयं पकारो अस्साति इत्थं, पकारवन्तो। विचित्रा हि तद्धितवृत्ति | तस्स भावो इत्थत्तं, पकारो, इममत्थं दस्सेन्तो "इत्थभावतो इमस्मा एवं पकारा"ति आहाति । पठमविकप्पेपि यथारहं एस नयो । इदानि वत्तमानखन्धसन्तानाति सरूपकथनं । अपरन्ति अनागतं । "इमे पन पञ्चक्खन्धा परिञाता तिद्वन्ती"ति इदानि पाठो, “इमे पन चरिमकत्तभावसङ्घाता पञ्चक्खन्धा परिता तिद्वन्ती''ति पन मज्झिमागमविनयटीकादीसु, (सारत्थ० टी० १.१४) इध च टीकायं (दी० नि० टी० १.२४८) उल्लिङ्गितपाठो। तत्थ चरिमकत्तभावसङ्घाताति एकसन्ततिपरियापन्नभावेन पच्छिमकत्तभावकथिता । परिञाताति मग्गेन परिच्छिज्ज आता। तिद्वन्तीति अप्पतिट्ठा अनोकासा तिठ्ठन्ति । एतेन हि तेसं खन्धानं अपरिञामूलाभावेन अपतिट्ठाभावं दस्सेति । अपरिञामूलिका हि पतिट्टा, तदभावतो पन अप्पतिट्ठाभावो । यथाह "कबळीकारे चे भिक्खवे आहारे अस्थि रागो, अत्थि नन्दी, अस्थि तण्हा, पतिट्टितं तत्थ विज्ञाणं विरुळहन्तिआदि (सं० नि० १.२.६४; कथाव० २९६; महानि० ७) । तदुपमं विभावेति “छिन्नमूलका रुक्खा विया"ति इमिना, यथा छिन्नमूलका रुक्खा मूलाभावतो अप्पतिट्ठा अनोकासा तिट्ठन्ति, एवमेतेपि अपरिञामूलाभावतोति । अयमेत्थ ओपम्मसंसन्दना । चरिमकचित्तनिरोधेनाति परिनिब्बानचित्तनिरोधेन । अनुपादानोति अनिन्धनो । अपण्णत्तिकभावन्ति येसु खन्धेसु विज्जमानेसु तथा तथा परिकप्पनासिद्धा पञत्ति, तदभावतो तस्सापि धरमानकपत्तिया अभावेन अपञ्जत्तिकभावं गमिस्सन्ति । पण्णत्ति पञत्तीति हि अत्थतो एकं यथा “पचास पण्णासा''ति । पञआस पण्णादेसोति हि अक्खरचिन्तका वदन्ति ।
२४९. येभुय्येन संखिपति सङ्कुचितो भवतीति सङ्केपो, पब्बतमत्थकं । तन्हि पब्बतपादतो अनुक्कमेन बहुलं संखित्तं सङ्कुचितं होति । तेनाह "पब्बतमत्थके"ति, पब्बतसिखरेति अत्थो । अयं अट्ठकथामुत्तको नयो- सङ्क्षिपीयति पब्बतभावेन गणीयतीति सोपो, पब्बतपरियापन्नो पदेसो, तस्मिं पब्बतपरियापन्ने पदेसेति अत्थोति । अनाविलोति अकालुसियो, सा चस्स अनाविलता कद्दमाभावेन होतीति आह "निक्कद्दमो"ति । सपति
139
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009986 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 456 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 18 MB |