________________
(२.२.२३३ - २३३)
चतुत्थज्झानकथावण्णना
कत्वा
उप्पलगच्छादि उप्पलादियेव, चतुपञ्चमत्तम्पि पन उप्पलादिवनन्ति वोहरीयति, सारत्थदीपनियं पन जलासयोपि उप्पलिनिआदिभावेन वुत्तो । एत्थ चाति एतस्मिं पदत्त, एतेसु वा तीसु उप्पलपदुमपुण्डरीकसङ्घातेसु अत्थेसु । “सेतरत्तनीलेसू" ति उप्पलमेव वुत्तं, सेतुप्पलरत्तुप्पलनीलुप्पलेसूति अत्थो । यं किञ्चि उप्पलं उप्पलमेव उप्पलसद्दस्स सामञ्ञनामवसेन तेसु सब्बेसुपि पवत्तनतो। सतपत्तन्ति एत्थ सतसद्दो बहुपरियायो “सतग्घी सतरंसि सूरियो" तिआदीसु विय अनेकसङ्ख्याभावतो । एवञ्च अनेकपत्तस्सापि पदुमभावे सङ्गहो सिद्धी होति । पत्तन्ति च पुप्फदलमधिप्पेतं । व सेतं पदुमं रत्तं पुण्डरीकन्ति सासनवोहारो, लोके पन " रत्तं पदुमं, सेतं पुण्डरीक "न्ति वदन्ति। वुत्तञ्हि “पुण्डरीकं सितं रत्तं, कोकनदं कोकासको 'ति । रत्तवण्णता कोकनामकानं सुनखानं नादयतो सद्दापयतो, तेहि च असितब्बतो “कोकनदं, कोकासको "ति च पदुमं वुच्चति । यथाह “पद्मं यथा कोकनदं सुगन्ध "न्ति । अयं पत्थ वचनत्थो उदकं पाति, उदके वा प्लवतीति उप्पलं । पङ्के दवति गच्छति, पकारेन वा दवति विरुहतीति पदुमं । पण्डरं वण्णमस्स, महन्तताय वा मुडितब्बंखण्डेतब्बन्ति पुण्डरीकं म-कारस्स प-कारादिवसेन । मुडिसद्दहि मुडरिसद्दं वा खण्डनत्थमिच्छन्ति सद्दविदू, सद्दसत्थतो चेत्थ पदसिद्धि । याव अग्गा, याव च मूला उदकेन अभिसन्दनादिभावदस्सनत्थं पाळियं ‘“उदकानुग्गतानी”ति वचनं, तस्मा उदकतो न उग्गतानिच्चेव अत्थो, न तु उदके अनुरूपगतानीति आह “उदका... पे०... गतानी 'ति । इध पन उप्पलादीनि विय करजकायो, उदकं विय ततियज्झानसुखं दट्ठब्बं ।
Jain Education International
चतुत्थज्झानकथावण्णना
२३३. यस्मा पन चतुत्थज्झानचित्तमेव " चेतसा "ति वृत्तं, तञ्च रागादिउपक्किलेसमलापगमतो निरुपक्किलेसं निम्मलं, तस्मा उपक्किलेसविगमनमेव परिसुद्धभावोति आह " निरुपक्किलेसट्टेन परिसुद्ध "न्ति । यस्मा च परिसुद्धसेव पच्चयविसेसेन पवत्तिविसेसो परियोदातता सुद्धन्तसुवण्णस्स निघंसनेन पभस्सरता विय, तस्मा पभस्सरतायेव परियोदातताति आह “पभस्सरट्ठेन परियोदात "न्ति । विज्जु विय पभाय इतो चितो च निच्छरणं पभस्सरं यथा “ आभस्सरा "ति । ओदातेन वत्थेनाति एत्थ " ओदातेना "ति गुणवचनं सन्धाय “ओदातेन... पे०... इदन्ति वुत्तं । उफरणत्थन्ति उपहस्स उतुनो फरणदस्सनत्थं । कस्माति आह " किलिट्ठवत्थेना "तिआदि । उतुफरणं न होतीति ओदातवत्थेन विय सविसेसं उतुफरणं न होति, अप्पकमत्तमेव होतीति
१२१
121
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org