Page Text
________________
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
(२.२.२१४-२१४)
सा दब्बीति वेदितब्बं । पलालसन्थारन्ति पतिट्ठानभूतं पलालादिसन्थारं । निदस्सनमत्तव्हेतं । धारेन्तोति पतिट्ठानभावेन सम्पटिच्छन्तो। पथवीसन्धारकजलस्स तंसन्धारकवायुना विय परिभुत्ताहारस्स वायोधातुनाव आमासये अवठ्ठानन्ति दस्सेति “वायोधातुवसेनेव तिद्वती"ति इमिना । तथा परिभुत्तहि आहारं वायोधातु हेट्ठा च तिरियञ्च घनं परिवटुमं कत्वा याव पक्का सन्निरुज्झनवसेन आमासये पतिट्टितं करोतीति । उद्धनं नाम यत्थ उक्खलियादीनि पतिट्ठापेत्वा पचन्ति, या “चुल्ली"तिपि वुच्चति । रस्सदण्डो दण्डको। पतोदो यहि । इतीति वुत्तप्पकारमतिदिसति । वुत्तप्पकारस्सेव हि धातुवसेन विभावना । तत्थ अतिहरतीति याव मुखा अभिहरति । वीतिहरतीति ततो कुच्छियं विमिस्सं करोन्तो हरती"ति (दी० नि० टी० १.२१४) आचरियधम्मपालत्थेरो, आचरियानन्दत्थेरो पन "ततो याव कुच्छि, ताव हरती"ति (विभं० मूल टी० ५२३) आह । तदुभयम्पि अत्थतो एकमेव उभयत्थापि कुच्छिसम्बन्धमत्तं हरणस्सेव अधिप्पेतत्ता।
wil milli
अपिच अतिहरतीति मुखद्वारं अतिक्कामेन्तो हरति । वीतिहरतीति कुच्छिगतं पस्सतो हरति । धारेतीति आमासये पतिट्टितं करोति । परिवत्तेतीति अपरापरं परिवत्तनं करोति । सञ्चुण्णेतीति मुसलेन विय सञ्चुण्णनं करोति । विसोसेतीति विसोसनं नातिसुक्खं करोति । नीहरतीति कुच्छितो बहि निद्धारेति । पथवीधातुकिच्चेसुपि यथावुत्तोयेव अत्थो । तानि पन आहारस्स धारणपरिवत्तनसञ्चुण्णनविसोसनानि पथवीसहिता एव वायोधातु कातुं सक्कोति, न केवला, तस्मा तानि पथवीधातुयापि किच्चभावेन वुत्तानि । सिनेहेतीति तेमेति । अल्लत्तञ्च अनुपालेतीति यथा वायोधातुआदीहि अतिविय सोसनं न होति, तथा अल्लभावञ्च नातिअल्लताकरणवसेन अनुपालेति । अञ्जसोति आहारस्स पविसनपरिवत्तननिक्खमनादीनं मग्गो। विज्ञाणधातूति मनोविज्ञाणधातु परियेसनज्झोहरणादिविजाननस्स अधिप्पेतत्ता। तत्थ तत्थाति तस्मिं तस्मिं परियेसनज्झोहरणादिकिच्चे । तंतंविजाननस्स पच्चयभूतो तंनिप्फादकोयेव पयोगो सम्मापयोगो नाम । येन हि पयोगेन परियेसनादि निप्फज्जति,। सो तब्बिसयविजाननम्पि निप्फादेति नाम तदविनाभावतो । तमन्वाय आगम्माति अत्थो | आभुजतीति परियेसनवसेन, अज्झाहरणजिण्णाजिण्णतादिपटिसंवेदनवसेन च तानि परियेसनज्झोहरणजिण्णाजिण्णतादीनि आवज्जेति विजानाति । आवज्जनपुब्बकत्ता विजाननस्स विजाननम्पेत्थ गहितन्ति वेदितब्बं । अथ वा सम्मापयोगो नाम सम्मापटिपत्ति । तमन्वाय आगम्म । “अब्भन्तरे अत्ता नाम कोचि भुञ्जनको नत्थी"तिआदिना आभुजति समन्नाहरति, विजानातीति अत्थो । आभोगपुब्बको हि सब्बो विज्ञाणब्यापारोति “आभुजति"च्चेव वुत्तं ।
90
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009986 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 456 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 18 MB |