Page Text
________________
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१
कतिपयसुत्तसङ्गहताय चेव अप्पपरिमाणताय च उग्गहणधारणादिसुखतो पठमं सङ्गीतो । तथा हेस चतुत्तिंससुत्तसङ्गहो, चतुसट्ठिभाणवारपरिमाणो च। सीलकथाबाहुल्लतो. पन सीलक्खन्धवग्गो पठमं निक्खित्तो । सीलहि सासनस्स आदि सीलपतिट्ठानत्ता सब्बगुणानं । तेनेवाह "तस्मा तिह त्वं भिक्खु आदिमेव विसोधेहि कुसलेसु धम्मेसु । को चादि कुसलानं धम्मानं? सीलञ्च सुविसुद्ध"न्तिआदि (सं० नि० ३.५.४६९) । सीलक्खन्धकथाबाहुल्लतो हि सो “सीलक्खन्धवग्गो''ति वुत्तो । दिट्ठिविनिवेठनकथाभावतो पन सुत्तन्तपिटकस्स निरवसेसदिट्ठिविभजनं ब्रह्मजालसुत्तं पठमं निक्खित्तन्ति वेदितब्बं | तेपिटके हि बुद्धवचने ब्रह्मजालसदिसं दिट्ठिगतानि निग्गुम्बं निज्जट कत्वा विभत्तसुत्तं नत्थि | निदानं पन पठमसङ्गीतियं महाकस्सपत्थेरेन पुढेन आयस्मता आनन्देन देसकालादिनिदस्सनत्थं पठमं निक्खित्तन्ति । तेनाह "ब्रह्मजालस्सापी"तिआदि । तत्थ च "आयस्मता"तिआदिना देसकं नियमेति, पठमसङ्गीतिकालेति पन कालन्ति, अयमत्थो उपरि आवि भविस्सति ।
पठममहासङ्गीतिकथावण्णना
__ इदानि “पठममहासङ्गीतिकाले"ति वचनप्पसङ्गेन तं पठममहासङ्गीतिं दस्सेन्तो, यस्सं वा पठममहासङ्गीतियं निक्खित्तानुक्कमेन संवण्णनं कत्तुकामत्ता तं विभावेन्तो तस्सा तन्तिया आरुळ्हायपि इध वचने कारणं दस्सेतुं “पठममहासङ्गीति नाम चेसा"तिआदिमाह । एत्थ हि किञ्चापि...पे०... मारुळ्हाति एतेन ननु सा सङ्गीतिक्खन्धके तन्तिमारुळहा, कस्मा इध पुन वुत्ता, यदि च वुत्ता अस्स निरत्थकता, गन्थगरुता च सियाति चोदनालेसं दस्सेति । “निदान...पे०... वेदितब्बा"ति पन एतेन निदानकोसल्लत्थभावतो यथावुत्तदोसता न सियाति विसेसकारणदस्सनेन परिहरति । “पठममहासङ्गीति नाम चेसा''ति एत्थ च-सद्दो ईदिसेसु ठानेसु वत्तब्बसम्पिण्डनत्थो । तेन हि पठममहासङ्गीतिकाले वुत्तं निदानञ्च आदि, एसा च पठममहासङ्गीति नाम एवं वेदितब्बाति इममत्थं सम्पिण्डेति । उपञ्जासत्थो वा च-सद्दो, उपञ्जासोति च वाक्यारम्भो वुच्चति । एसा हि गन्थकारानं पकति, यदिदं किञ्चि वत्वा पुन अपरं वत्तुमारभन्तानं च-सद्दपयोगो। यं पन वजिरबुद्धित्थेरेन वुत्तं "एत्थ च-सद्दो अतिरेकत्थो, तेन अञापि अत्थीति दीपेती"ति (वजिर टी० बाहिरनिदानकथावण्णना), तदयुत्तमेव । न हेत्थ च-सद्देन तदत्थो विज्ञायति । यदि चेत्थ तदत्थदस्सनत्थमेव च-कारो अधिप्पेतो सिया, एवं सति सो न कत्तब्बोयेव पठमसद्देनेव अञ्जासं दुतियादिसङ्गीतीनम्पि अत्थिभावस्स दस्सितत्ता। दुतियादिमुपादाय हि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009985 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 516 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith, Buddhism, R000, & R005 |
| File Size | 19 MB |