________________
(१.१.४९-५२-५३)
अन्तानन्तवादवण्णना
अन्तरधायति, तमत्थं दस्सेतुमाह “ उभोसु पना "तिआदि । तथा चाह पाळियं "ते अञ्ञमञ्ञम्हि पदुट्ठचित्ता किलन्तकाया किलन्तचित्ता ते देवा तम्हा काया चवन्ती 'ति । एकस्स कोधो इतरस्स पच्चयो होति, तस्सपि कोधो इतरस्स पच्चयो होतीति एत्थ कोधस्स भिय्यो भिय्यो परिवड्डनाय एव पच्चयभावो वेदितब्बो, न चवनाय निस्सयदहनरसेन अत्तनोयेव कोधेन हदयवत्थं निदहन्तेन अच्चन्तसुखुमालस्स करजकायस्स चवनतो । कन्दन्तानंयेव ओरोधानन्ति अनादरत्थे सामिवचनं । अयमेत्थ धम्मताति अयं तेसं करजकायमन्दताय, तथाउप्पज्जनकस्स च कोधस्स बलवताय ठानसो चवनभावो एतेसु देवेसु रूपारूपधम्मानं धम्मनियामो सभावोति अत्थो ।
४९-५२. चक्खादीनं भेदं पस्सतीति विरोधिपच्चयसन्निपाते विकारापत्तिदस्सनतो, अन्ते च अदस्सनूपगमनतो विनासं पस्सति ओळारिकत्ता रूपधम्मभेदस्स । पच्चयं दत्वाति अनन्तरपच्चयादिवसेन पच्चयसत्तिं दत्वा पच्चयो हुत्वाति वुत्तं होति, तस्मा न पस्ती सम्बन्धो, बलवतरम्पि समानं इमिना कारणेन न पस्सतीति अधिप्पायो । बलवतरन्ति च चित्तस्स हुतरभेदं सन्धाय वुत्तं । तथा हि एकस्मिं रूपे धरन्तेयेव सोळस चित्तानि भिज्जन्ति । चित्तस्स भेदं न पस्सतीति एत्थ खणे खणे भिज्जन्तम्पि चित्तं परस्स अनन्तरपच्चयभावेनेव भिज्जति, तस्मा पुरिमचित्तस्स अभावं परिच्छात्वा वि पच्छिमचित्तस्स उप्पत्तितो भावपक्खो बलवतरो पाकटोव होति, न अभावपक्खोति इदं कारणं दस्सेतुं "चित्तं पना 'तिआदि वृत्तन्ति दट्ठब्बं । अयञ्चत्थो अलाभचक्कनिदस्सनेन दीपेतब्बो । यस्मा पन तक्कीवादी नानत्तनयस्स दुरवधानताय, एकत्तनयस्स च मिच्छागहितत्ता “यदेविदं विञ्ञाणं सब्बदापि एवरूपेन पवत्तति, अयं मे अत्ता निच्चो 'तिआदिना अभिनिवेस जनेसि, तस्मा तमत्थं "सो तं अपस्सन्तो "तिआदिना सह उपमाय विभावेति ।
Jain Education International
अन्तानन्तवादवण्णना
३७३
५३.
अन्तानन्तसहचरितो वादो अन्तानन्तो यथा “कुन्ता पचरन्ती "ति, अन्तानन्तसन्निस्सयो वा यथा " मञ्चा उक्कुट्ठि करोन्तीति, सो एतेसन्ति अन्तानन्तिकाति अत्थं दस्सेतुं “अन्तानन्तवादा "ति वृत्तं । वृत्तनयेन अन्तानन्तसहचरितो, तन्निस्सयो वा, अन्तानन्तेसु वा पवत्तो वादो एतेसन्ति अन्तानन्तवादा । इदानि “अन्तवा अयं लोको 'तिआदिना वक्खमानपाठानुरूपं अत्थं विभजन्तो “अन्तं वा 'तिआदिमाह । अम
373
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org