Page Text
________________
३५६
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१
(१.१.३६-३६)
एवम्पि पुरिमरूपाविजहनेन अवद्वितस्स अत्तनो धम्ममत्तन्ति न सक्का सम्भावेतुं, ते वा पनस्स धम्मा अवत्थाभूता, तस्मा तस्स उप्पन्ना अछे वा सियुं अनजे वा, यदि अझे, न ताहि अवत्थाहि तस्स उप्पन्नाहिपि कोचि विसेसो अत्थि, याहि करोति पटिसंवेदेति चवति उप्पज्जति चाति इच्छितं, एवञ्च धम्मकप्पनापि निरत्थका सिया, तस्मा तदवत्थो एव यथावुत्तदोसो, अथान , उप्पादविनासवन्तीहि अवत्थाहि अनञस्स अत्तनो तासं विय उप्पादविनाससब्भावतो कुतो भवेय्य निच्चतावकासो, तासम्पि वा अत्तनो विय निच्चतापवत्ति, तस्मा बन्धविमोक्खानं असम्भवो एवाति न युज्जतियेव सस्सतवादो, न चेत्थ कोचि वादी धम्मानं सस्सतभावे परिसुदं युत्तिं वत्तुं समत्थो भवेय्य, युत्तिरहितञ्च वचनं न पण्डितानं चित्तं आराधेति, तेनावोचुम्ह "याव पण्डिता न समनुयुञ्जन्ति, ताव गच्छन्ति, पातुभवन्ति चा'ति ।
सकारणं सगतिकन्ति एत्थ सह-सद्दो विज्जमानत्थो “सलोमको सपक्खको''तिआदीसु विय, न पन समवायत्थो च-सद्देन "तयिदं भिक्खवे, तथागतो पजानाती''ति वुत्तस्स दिट्ठिगतस्स समुच्चिनितत्ता, “तञ्च तथागतो पजानाती''ति इमिना च कारणगतीनमेव पजाननभावेन वुत्तत्ता । इदं वुत्तं होति - तयिदं भिक्खवे, कारणवन्तं गतिवन्तं दिट्ठिगतं तथागतो पजानाति, न केवलञ्च तदेव, अथ खो तस्स कारणगतिसङ्खातं तञ्च सब्बन्ति । "ततो...पे०... पजानाती"ति वुत्तवाक्यस्स अत्थं वुत्तनयेन संवण्णेति "ततो चा"तिआदिना। सब्ब तञाणस्सेविध विभजनन्ति पकरणानुरूपमत्थं आह "सब्बञ्जतञाणञ्चा"ति, तस्मिं वा वुत्ते तदधिट्ठानतो आसवक्खयाणं, तदविनाभावतो वा सब्बम्पि दसबलादित्राणं गहितमेवातिपि तदेव वुत्तं ।
एवंविधन्ति “सीलञ्चा''तिआदिना एवंवुत्तप्पकारं । पजानन्तोपीति एत्थ पि-सद्देन, अपि-सद्देन वा "तञ्चा"ति वुत्त च-सद्दस्स सम्भावनत्थभावं दस्सेति, तेन ततो दिट्टिगततो उत्तरितरं सारभूतं सीलादिगुणविसेसम्पि तथागतो नाभिनिविसति, को पन वादो वट्टामिसेति सम्भावेति । "अह"न्ति दिट्टिमानवसेन परामसनाकारदस्सनं । पजानामीति एत्थ इति-सद्देन पकारत्थेन, निदस्सनत्थेन वा । “मम"न्ति तण्हावसेन परामसनाकारं दस्सेति । तण्हादिद्विमानपरामासवसेनाति तण्हादिट्टिमानसङ्घातपरामासवसेन । धम्मसभावमतिक्कमित्वा “अहं मम''न्ति परतो अभूततो आमसनं परामासो, तण्हादयो एव । न हि तं अत्थि, यं खन्धेसु “अह"न्ति वा “मम''न्ति वा गहेतब्बं सिया, अपरामसतो अपरामसन्तस्स अस्स तथागतस्स निब्बुति विदिताति सम्बन्धो । “अपरामसतो"ति चेदं निब्बुतिपवेदनाय
356
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009985 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 516 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith, Buddhism, R000, & R005 |
| File Size | 19 MB |