________________
(१.१.१०-१०)
चूळसीलवण्णना
३११
"एतेसंयेवा"तिआदिना तुल्याधिकरणतं दस्सेति । "तस्मा"तिआदि लद्धगुणदस्सनं । ये पन चतुन्नम्पि पदानं भिन्नाधिकरणतं वदन्ति, तेसं वादमाह “केची"तिआदिना। तत्थ "केची"ति सारसमासकारका आचरिया, उत्तरविहारवासिनो च, तेसं तं न युत्तं वञ्चनेन सङ्गहितस्सेव पुन गहितत्ताति दस्सेति "तं पनातिआदिना ।
मारणन्ति मुट्ठिपहारकसाताळनादीहि हिंसनं विहेठनं सन्धाय वुत्तं, न तु पाणातिपातं । विहेठनत्थेपि हि वध-सद्दो दिस्सति “अत्तानं वधित्वा वधित्वा रोदेय्या''तिआदीसु (पाचि० ८८०) मारण-सद्दोपि इध विहेठनेयेव वत्ततीति दट्ठब्बो । केचि पन “पुब्बे पाणातिपातं पहाया'तिआदीसु सयंकारो, इध परंकारोति वदन्ति, तं न सक्का तथा वत्तुं “कायवचीपयोगसमुट्ठापिका चेतना, छ पयोगा''ति च वुत्तत्ता । यथा हि अप्पटिग्गाहभावसाम पि सति पब्बजितेहि अप्पटिग्गहितब्बवत्थुविसेसभावसन्दस्सनत्थं इत्थिकुमारिदासिदासादयो विभागेन वुत्ता। यथा च परसन्तकस्स हरणभावतो अदिन्नादानभावसामओपि सति तुलाकूटादयो अदिन्नादानविसेसभावसन्दस्सनत्थं विभागेन वुत्ता, न एवं पाणातिपातपरियायस्स वधस्स पुन गहणे पयोजनं अस्थि तथाविभजितब्बस्साभावतो, तस्मा यथावुत्तोयेवत्थो सुन्दरतरोति ।
विपरामोसोति विसेसेन समन्ततो भुसं मोसापनं मुम्हनकरणं, थेननं वा। थेय्यं चोरिका मोसोति हि परियायो। सो कारणवसेन दुविधोति आह "हिमविपरामोसो"तिआदि । मुसन्तीति चोरेन्ति, मोसेन्ति वा मुव्हनं करोन्ति, मोसेत्वा तेसं सन्तकं गण्हन्तीति वुत्तं होति । यन्ति च तस्सा किरियाय परामसनं । मग्गप्पटिपन्नं जनन्ति परपक्खेपि अधिकारो | आलोपनं विलुम्पनं आलोपो। सहसा करणं सहसाकारो। सहसा पवत्तिता साहसिका, साव किरिया तथा ।
एत्तावताति “पाणातिपातं पहाया"तिआदिना “सहसाकारा पटिविरतो''ति परियोसानेन एतप्परिमाणेन पाठेन । अन्तरभेदं अग्गहेत्वा पाळियं यथारुतमागतवसेनेव छब्बीसतिसिक्खापदसङ्गहमेतं सीलं येभुय्येन सिक्खापदानमविभत्तत्ता चूळसीलं नामाति अत्थो। देसनावसेन हि इध चूळमज्झिमादिभावो वेदितब्बो, न धम्मवसेन । तथा हि इधसङित्तेन उद्दिट्टानं सिक्खापदानं अविभत्तानं विभजनवसेन मज्झिमसीलदेसना पवत्ता, तेनेवाह "मज्झिमसीलं वित्थारेन्तो"ति ।
चूळसीलवण्णना निट्ठिता।
311
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org