________________
(१.१.७-७)
चूळसीलवण्णना
२६७
आदीनवानिसंसानञ्च विभावनवसेन, सत्तानं बोधित्तये पतिट्ठापनपरिपाचनवसेन च पवत्ता कथा धम्मक्खानं । जातीनमत्थस्स चरिया सातत्थचरिया, सापि करुणायनवसेनेव । आदिसद्देन लोकत्थचरियादयो सङ्गण्हाति । कम्मस्सकताञाणवसेन, अनवज्जकम्मायतनसिप्पायतनविज्जाटानपरिचयवसेन, खन्धायतनादिपरिचयवसेन, लक्खणत्तयतीरणवसेन च आणचारो बुद्धिचरिया, सा पनत्थतो पञापारमीयेव, जाणसम्भारदस्सनत्थं पन विसुं गहणं । कोटिन्ति परियन्तं उक्कंसं। तथा अम्हाकम्पि भगवा आगतोति एत्थापि “दानपारमिं पूरेत्वा''तिआदिना सम्बन्धो ।
एवं पारमिपूरणवसेन "तथा आगतो"ति पदस्सत्थं दस्सेत्वा इदानि बोधिपक्खियधम्मवसेनपि दस्सेन्तो “चत्तारो सतिपट्ठाने"तिआदिमाह। तत्थ सतिपट्टानादिग्गहणेन आगमनपटिपदं मत्थकं पापेत्वा दस्सेति मग्गफलपक्खिकान व गहेतब्बत्ता, विपस्सनासङ्गहिता एव वा सतिपट्टानादयो दट्ठब्बा पुब्बभागपटिपदाय गहणतो। भावेत्वाति उप्पादेत्वा । ब्रूहेत्वाति वड्वेत्वा । एत्थ च "येन अभिनीहारेना''तिआदिना आगमनपटिपदायआदिं दस्सेति, “दानपारमिं पूरेत्वा''तिआदिना मज्झे, “चत्तारो सतिपट्टाने"तिआदिना परियोसानं । तस्मा “आगतो"ति वुत्तस्स आगमनस्स कारणभूतपटिपदाविसेसदस्सनंयेव तिण्णं नयानं विसेसोति दट्टब्बं । इदानि यथावुत्तेन अत्थयोजनत्तयेन सिद्ध पठमकारणमेव गाथाबन्धवसेन दस्सेतुं “यथेवा"तिआदि वुत्तं । तत्थ इधलोकम्हि विपस्सिआदयो मुनयो सब्ब भावं यथावुत्तेन कारणत्तयेन आगता यथेव, तथा पञ्चहि चक्खूहि चक्खुमा अयं सक्यमुनिपि येन कारणेन आगतो, तेनेस तथागतो नाम वुच्चतीति योजना।
सम्पतिजातोति मनुस्सानं हत्थतो मुच्चित्वा मुहुत्तजातो, न पन मातुकुच्छितो निक्खन्तमत्तो मातुकुच्छितो निक्खन्तमत्तहि महासत्तं पठमं ब्रह्मानो सुवण्णजालेन पटिग्गण्हिंसु, तेसं हत्थतो चत्तारो महाराजानो अजिनप्पवेणिया, तेसं हत्थतो मनुस्सा दुकूलचुम्बटकेन पटिग्गव्हिंसु, “मनुस्सानं हत्थतो मुच्चित्वा पथवियं पतिद्वितो''ति (दी० नि० अठ्ठ० २.३१) वक्खति । “कथञ्चा"तिआदि वित्थारदस्सनं । यथाह भगवा महापदानदेसनायं । सेतम्हि छत्तेति दिब्बसेतच्छत्ते । अनुहीरमानेति धारियमाने । "अनुधारियमाने"तिपि इदानि पाठो। “एत्थ च छत्तग्गहणेनेव खग्गदीनि पञ्च ककुधभण्डानिपि गहितानेवाति दट्ठब्बं । खग्गतालवण्टमोरहत्थकवालबीजनीउण्हीसपट्टापि हि छत्तेन सह तदा उपट्टिता अहेसुं। छत्तादीनियेव च तदा पायिंसु, न
267
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org