________________
गन्थारम्भकथावण्णना
“सत्तिमे भिक्खवे, अपरिहानीया धम्मा, कतमे सत्त ? सत्थुगारवता, धम्मगारवता, सङ्घगारवता, सिक्खागारवता, समाधिगारवता, कल्याणमित्तता, सोवचस्सता''ति (अ० नि० २.७.३४) ततो पटिभानापरिहानेन होत्वेव यथापटिञातपरिसमापनन्ति वुत्तं "रतनत्तय...पे०... वेदितब्ब"न्ति । अथ वा पसादवत्थूसु पूजाय पुजातिसयभावतो अनन्तरायेन परिसमापनं वेदितब्बं । पुञातिसया हि पसादवत्थूसु पूजा । वुत्तव्हेतं -
"पूजारहे पूजयतो, बुद्धे यदिव सावके । पपञ्चसमतिक्कन्ते, तिण्णसोकपरिद्दवे ।।
ते तादिसे पूजयतो, निब्बुते अकुतोभये । न सक्का पुनं सङ्खातुं, इमेत्तमपि केनची''ति ।। (खु० पा० १९६; अप० १.१०.२)।
पुञातिसयो च यथाधिप्पेतपरिसमापनुपायो । यथाह -
“एस देवमनुस्सानं, सब्बकामददो निधि । यं यदेवाभिपत्थेन्ति, सब्बमेतेन लब्भती''ति ।। (खु० पा० ८.१०) ।
उपायेसु च पटिपन्नस्स होत्वेव कारियनिट्ठानन्ति वुत्तं “पसादवत्थूसु...पे०... वेदितब्बन्ति । एवं रतनत्तयपूजा निरतिसयपुञक्खेत्तसम्बुद्धिया अपरिमेय्यप्पभावो पुञातिसयोति बहुविधन्तरायेपि लोकसन्निवासे अन्तरायनिबन्धनसकलसंकिलेसविद्धंसनाय पहोति, भयादिउपद्दवञ्च निवारेति । तस्मा सुवुत्तं “संवण्णनारम्भे रतनत्तयपणामकरणं यथापटिञातसंवण्णनाय अनन्तरायेन परिसमापनत्थन्ति वेदितब्बन्ति ।
__एवं पन सपयोजनं रतनत्तयपणामं कत्तुकामो बुद्धरतनमूलकत्ता सेसरतनानं पठमं तस्स पणामं कातुमाह - "करुणासीतलहदयं...पे०... गतिविमुत्त"न्ति । बुद्धरतनमूलकानि हि धम्मसङ्घरतनानि, तेसु च धम्मरतनमूलकं सङ्घरतनं, तथाभावो च “पुण्णचन्दो विय भगवा, चन्दकिरणनिकरो विय तेन देसितो धम्मो, चन्दकिरणसमुप्पादितपीणितो लोको विय सङ्घो''ति एवमादीहि अट्ठकथायमागतउपमाहि विभावेतब्बो। अथ वा सब्बसत्तानं अग्गोति कत्वा पठमं बुद्धो, तप्पभवतो, तदुपदेसिततो च तदनन्तरं धम्मो. तस्स धम्मस्स
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
