Page Text
________________
१९६
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१
"नेकत्थवुत्तिया सद्दो, न विसेसत्थञापको | परियायेन युत्तो तु, परियायो च भेदको 'ति । ।
सुखसिद्धं होति । अथ वा सम्मासम्बुद्धस्स अत्तनो
अपरो नयो- अनञ्ञस्सापि परियायवचनस्स वचने अनेकाहि ताहि ताहि नामपञ्ञत्तीहि तेसं तेसं अत्थानं पञ्ञापनत्थम्पि परियायवचनं वत्तब्बं होति । तथा हि परियावचने वुत्ते 'इमस्सत्थस्स इदमिदम्पि नामन्ति सोतूनं अनेकधा नामपञ्ञत्तिविजाननं । ततो च तंतंपञ्ञत्तिकोसल्लं होति सेय्यथापि निघण्टुसत्थे परिचयतं । अपिच धम्मकथिकानं तन्तिअत्थुपनिबन्धनपरावबोधनानं सुखसिद्धियापि परियायवचनं । तब्बचनेन हि धम्मदेसकानं तन्तिअत्थस्स अत्तनो चित्ते उपनिबन्धनेन ठपनेन परेसं सोतूनमवबोधनं धम्मनिरुत्तिपटिसम्भिदासम्पत्तिया विभावनत्थं वेनेय्यानञ्च तत्थ बीजवापनत्थं परियायवचनं भगवा निद्दिसति । तदसम्पत्तिकस्स हि तथावचनं न सम्भवति । तेन च परियायवचनेन यथासुतेन तस्सं धम्मनिरुत्तिपटिसम्भिदासम्पत्तियं तप्परिचरणेन, तदञ्ञसुचरितसमुपब्रूहनेन च पुञ्ञसङ्घातस्स बीजस्स वपनं सम्भवति । को हि ईदिसाय सम्पत्तिया विञ्ञायमानाय तदेतं नाभिपत्थेय्याति, किं वा बहुना । यस्सा धम्मधातुया सुप्पटिविद्धत्ता सम्मासम्बुद्धो यथा सब्बस्मिं अत्थे अप्पटिहतञाणचारो, तथा सब्बस्मिं सद्दवोहारेति एकम्पि अत्थं अनेकेहि परियायेहि बोधेति, नत्थि तत्थ दन्धायितत्तं वित्थारितत्तं, नापि धम्मदेसनाय हानि, आवेणिको चायं बुद्धधम्मो । सब्बञ्जतञ्जणस्स हि सुप्पटिविदितभावेन पटिसम्भिदाञाणेहि विय तेनपि आणेन अत्थे, धम्मे, निरुत्तिया च अप्पटिहतवुत्तिताय बुद्धलीळाय एकम्पि अत्यं अनेकेहि परियायेहि बोधेति, न पन तस्मिं सद्दवोहारे, तथाबोधने वा मन्दभावो सम्माबोधनस्स साधनत्ता, न च तेन अत्थस्स वित्थारभावो एकस्सेवत्थस्स देसेतब्बस्स सुब्बिजाननकारणत्ता, नापि तब्बचनेन धम्मदेसनाहानि तस्स देसनासम्पत्तिभावतो । तस्मा सात्थकं परियायवचनं, न चापि तं गन्धगारवादि अनेकदोसकरन्ति दट्ठब्बं । यं पtतं वृत्तं “यदि च तं वत्तब्बं सिया, तदेव वुत्तं अस्स, न तदञ्ञ "न्ति, तम्पि न युत्तं पयोजनन्तरसम्भवतो । तदेव हि अवत्वा तदञ्ञस्स वचनेन देसनाक्खणे समाहितचित्तानम्पि सम्मदेव पटिग्गण्हन्तानं तंतंपदन्तोगधपवत्तिनिमित्तमारब्भ तदत्थाधिगमो होति, इतरथा तस्मिंयेव पदे पुनप्पुनं वुत्ते तेसं तदत्थानधिगतता सियाति । होन्ति चेत्थ -
"येन केनचि अत्थस्स, बोधाय अञ्ञसद्दतो । विक्खित्तकमनानम्पि, परियायकथा कता ।।
Jain Education International
196
(१.१.५-५)
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009985 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 516 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith, Buddhism, R000, & R005 |
| File Size | 19 MB |