________________
(१.१.५-५)
परिब्बाजककथावण्णना
१८९
सत्थुसम्पत्तिया चेव, सासनसम्पदाय च । तस्स पमाणभावस्स, दस्सनत्थम्पि भासित"न्ति ।।
इति सुमङ्गलविलासिनिया दीघनिकायट्ठकथाय परमसुखुमगम्भीरदुरनुबोधत्थपरिदीपनाय सुविमलविपुलपञ्जावेय्यत्तियजननाय अज्जवमद्दवसोरच्चसद्धासतिधितिबुद्धिखन्तिवीरियादिधम्मसमङ्गिना साट्ठकथे पिटकत्तये असङ्गासंहीरविसारदञाणचारिना अनेकप्पभेदसकसमयसमयन्तरगहनज्झोगाहिना
महागणिना
महावेय्याकरणेन आणाभिवंसधम्मसेनापतिनामथेरेन महाधम्मराजाधिराजगरुना कताय साधुविलासिनिया नाम लीनत्थपकासनिया अब्भन्तरनिदानवण्णनाय लीनत्थपकासना ।
निदानवण्णना निद्विता।
५. एवं अब्भन्तरनिदानसंवण्णनं कत्वा इदानि यथानिक्खित्तस्स सुत्तस्स संवण्णनं करोन्तो अनुपुब्बाविरोधिनी संवण्णना कमानतिक्कमनेन ब्याकुलदोसप्पहायिनी, विझूनञ्च चित्ताराधिनी, आगतभारो च अवस्सं आवहितब्बोति संवण्णकस्स सम्पत्तभारावहनेन पण्डिताचारसमतिक्कमाभावविभाविनी, तस्मा तदाविकरणसाधकं संवण्णनोकासविचारणं कातुमाह "इदानी"तिआदि । निक्खित्तस्साति देसितस्स, “देसना निक्खेपो"ति हि एतं अस्थतो भिन्नम्पि सरूपतो एकमेव, देसनापि हि देसेतब्बस्स सीलादिअत्थस्स वेनेय्यसन्तानेसु निक्खिपनतो “निक्खेपो''ति वुच्चति । ननु सुत्तमेव संवण्णीयतीति आह "सा पनेसा"तिआदि । इदं वुत्तं होति- सुत्तनिक्खेपं विचारेत्वा वुच्चमाना संवण्णना “अयं देसना एवंसमुट्ठाना"ति सुत्तस्स सम्मदेव निदानपरिज्झानेन तब्बण्णनाय सुविधेय्यत्ता पाकटा होति, तस्मा तदेव साधारणतो पठमं विचारयिस्सामाति । या हि सा कथा सुत्तत्थसंवण्णनापाकटकारिनी, सा सब्बापि संवण्णकेन वत्तब्बा । तदत्थविजाननुपायत्ता च सा परियायेन संवण्णनायेवाति । इध पन तस्मिं विचारिते यस्सा अटुप्पत्तिया इदं सुत्तं निक्खित्तं, तस्सा विभागवसेन “ममं वा भिक्खवे'तिआदिना, (दी० नि० १.५) "अप्पमत्तकं खो पनेत''न्तिआदिना, (दी० नि० १.७) “अस्थि भिक्खवे''तिआदिना (दी० नि० १.२८) च वुत्तानं सुत्तपदेसानं संवण्णना वुच्चमाना तंतंअनुसन्धिदस्सनसुखताय सुविनेय्याति दट्ठब् । तत्थ यथा अनेकसतअनेकसहस्सभेदानिपि सुत्तन्तानि संकिलेसभागियादिसासनपट्ठाननयेन सोळसविधभावं नातिवत्तन्ति, एवं अत्तज्झासयादि-सुत्त-निक्खेपवसेन चतुब्बिधभावन्ति आह "चत्तारो सुत्तनिक्खेपा''ति । ननु
189
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org