________________
१२८
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका- १
१.१.४८) एवमायुपरियन्तो 'ति ( पारा० १२) च आदीसु परिमाणे । एत्थापि “सुन्हाता सुविलित्ता'तिआदिवचनं पुच्छा, लहुपरिवत्तं, आयूनं पमाणञ्च परिमाणं, तदाकारोपि अत्थतो पुच्छा च परिमाणञ्च नाम, तस्मा एतेसु पुच्छत्थो, परिमाणत्थो च एवंसद्दो वेदितब्बोति । इध पन सो कतमेसु भवति, सब्बत्थ वा, अनियमतो पदेसे वाति चोदनाय " स्वायमिधा "तिआदि वृत्तं ।
ननु एकस्मिंयेव अत्थे सिया, कस्मा तीसुपीति च होतु तिब्बिधेसु अत्थेसु, केन किमत्थं दीपेतीति च अनुयोगं परिहरन्तो " तत्था "तिआदिमाह । तत्थाति तेसु तीसु अत्थे | एकत्तनानत्तअब्यापारएवंधम्मतासङ्घाता, नन्दियावत्ततिपुक्खलसीहविक्कीतिअङ्कुसदिसालोचनसङ्घाता वा आधारादिभेदवसेन नानाविधा नया नानानया, पाळिगतियो वा नया, ता च पञ्ञत्तिअनुपञ्ञत्ति आदिवसेन, सङ्क्षेपवित्थारादिवसेन, संकिलेसभागियादिलोकियादितदुभयवोमिस्सकादिवसेन, कुसलादिवसेन, खन्धादिवसेन, सङ्ग्रहादिवसेन, समयविमुत्तादिवसेन, ठपनादिवसेन, कुसलमूलादिवसेन, तिकपट्ठानादिवसेन च पिटकत्तयानुरूपं नानाप्पकाराति नानानया । तेहि निपुणं सण्हं सुखुमं तथा । आसयोव अज्झासयो, ते च सस्सतादिभेदेन, तत्थ च अप्परजक्खतादिवसेन अनेका, अत्तज्झासयादयो एव वा समुट्ठानमुप्पत्तिहेतु एतस्साति तथा उपनेतब्बाभावतो अत्थब्यञ्जने हि सम्पन्नं परिपुण्णं तथा । अपिच सङ्कासनपकासनविवरणविभजनउत्तानीकरणपञ्ञत्तिवसेन छहि अत्थपदेहि, अक्खरपदब्यञ्जनआकारनिरुत्तिनिद्देसवसेन छहि ब्यञ्जनपदेहि च सम्पन्नं समन्नागतं तथा । अथ वा विञ्जूनं हदयङ्गमतो, सवने अतित्तिजननतो, ब्यञ्जनरसवसेन परमगम्भीरभावतो, विचारणे अतित्तिजननतो, अत्थरसवसेन च सम्पन्नं सादुरसं तथा ।
Jain Education International
( १.१.१-१)
पाटिहारियपदस्स वचनत्थं “पटिपक्खहरणतो रागादिकिलेसापनयनतो पाटिहारियन्ति वदन्ति । भगवतो पन परिपक्खा रागादयो न सन्ति ये हरितब्बा बोधिमूलेयेव सवासनसकलसंकिलेसानं पहीनत्ता । पुथुज्जनानम्पि च विगतूपक्किलेसे अट्ठगुणसमन्नागते चित्ते हतपटिपक्खे सतियेव इद्धिविधं पवत्तति, तस्मा पुथुज्जनेसु पवत्तवोहारेनपि न सक्का इध " पाटिहारियन्ति वत्तुं सचे पन महाकारुणिकस्स भगवतो वेनेय्यगताव किलेसा पटिपक्खा संसारपङ्कनिमुग्गस्स सत्तनिकायस्स समुद्धरितुकामतो, तस्मा तेसं वेनेय्यगतकिलेससङ्घातानं परिपक्खानं हरणतो पाटिहारियन्ति वुत्तं अस्स, एवं सति युत्तमेतं ।
128
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org