________________
१०८
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१
साधेन्ति, तं "सक्खी''ति वदन्ति । तथा हि मनोरथपूरणियं वुत्तं “पञ्चगरुजातकं (जा० १.१.१३२) पन सक्खिभावत्थाय आहरित्वा कथेतब्बन्ति (अ० नि० अट्ठ० १.१.५) सासनतोति सासनपयोगतो, सासने वा । लोकतोति लोकियपयोगतो, लोके वा। इदं पन पिटकत्तये न विज्जति, तस्मा एवं वुत्तन्ति वदन्ति । एत्थ च पठममुदाहरणं सासनतो साधकवचनं, दुतियं लोकतोति दट्टब्बं ।
मूलपरियाय वग्गादिवसेन पञ्चदसवग्गसङ्गहानि । अड्डेन दुतियं दिय९, तदेव सतं, एकसतं, पञ्जास च सुत्तानीति वुत्तं होति । यत्थाति यस्मिं निकाये । पञ्चदसवग्गपरिग्गहोति पञ्चदसहि वग्गेहि परिग्गहितो सङ्गहितो।
संयुज्जन्ति एत्थाति संयुत्तं, केसं संयुत्तं ? सुत्तवग्गानं । यथा हि ब्यञ्जनसमुदाये पदं, पदसमुदाये च वाक्यं, वाक्यसमुदाये सुत्तं, सुत्तसमुदाये वग्गोति समझा, एवं वग्गसमुदाये संयुत्तसमझा। देवताय पुच्छितेन कथितसुत्तवग्गादीनं संयुत्तत्ता देवतासंयुत्तादिभावो, (सं० नि० १.१.१) तेनाह "देवतासंयुत्तादिवसेना"तिआदि । “सुत्तन्तानं सहस्सानि सत्त सुत्तसतानि चा''ति पाठे सुत्तन्तानं सत्त सहस्सानि, सत्त सुत्तसतानि चाति योजेतब्बं । “सत्त सुत्तसहस्सानि, सत्त सुत्तसतानि चा"तिपि पाठो । संयुत्तसङ्गहोति संयुत्तनिकायस्स सङ्गहो गणना ।
एकेकेहि अङ्गेहि उपरूपरि उत्तरो अधिको एत्थाति अङ्गुत्तरोति आह "एकेकअङ्गातिरेकवसेना'तिआदि । तत्थ हि एकेकतो पट्ठाय याव एकादस अङ्गानि कथितानि । अङ्गन्ति च धम्मकोट्ठासो ।
पुब्बेति सुत्तन्तपिटकनिद्देसे । वुत्तमेव पकारन्तरेन सजिपित्वा अविसेसेत्वा दस्सेतुं "ठपेत्वा"तिआदि वुत्तं । "सकलं विनयपिटक"न्तिआदिना वुत्तमेव हि इमिना पकारन्तरेन सङ्खिपित्वा दस्सेति । अपिच यथावुत्ततो अवसिटुं यं किञ्चि भगवता दिन्ननये ठत्वा देसितं, भगवता च अनुमोदितं नेत्तिपेटकोपदेसादिकं, तं सब्बम्पि एत्थेव परियापन्नन्ति अनवसेसपरियादानवसेन दस्सेतुं एवं वुत्तन्तिपि दट्टब्बं । सिद्धेपि हि सति आरम्भो अत्थन्तरविज्ञापनाय वा होति, नियमाय वाति । एत्थ च यथा “दीघप्पमाणान''न्तिआदि वुत्तं, एवं "खुद्दकप्पमाणान"न्तिआदिमवत्वा सरूपस्सेव कथनं विनयाभिधम्मादीनं दीघप्पमाणानम्पि तदन्तोगधतायाति दट्ठब्, तेन च विज्ञायति "न सब्बत्थ
108
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
