Page Text
________________
९८
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१
निग्गण्हेय्य, अजपदेन दण्डेन सुनिग्गहितं निग्गहित्वा गीवाय सुग्गहितं गण्हेय्य । किञ्चापि सो भिक्खवे, अलगद्दो तस्स पुरिसस्स हत्थं वा बाहं वा अञ्ञतरं वा अङ्गपच्चङ्गं भोगेहि पलिवेठेय्य । अथ खो सो नेव ततोनिदानं मरणं वा निगच्छेय्य मरणमत्तं वा दुक्खं। तं किस्स हेतु, सुग्गहितत्ता भिक्खवे, अलगद्दस्स । एवमेव खो भिक्खवे, इधेकच्चे कुलपुत्ता धम्मं परियापुणन्ति सुत्तं गेय्यन्तिआदि (म० नि० १.२३९) ।
तस्मा इध दुग्गहिता एव परियत्ति अलगद्दूपमाति अयं विसेसो कुतो विज्ञायति, येन दुग्गहिता उपारम्भादिहेतु परियापुटा “ अलगद्दूपमा ' 'ति वुच्चतीति ? सच्चमेतं, इदं पन पारिसेसञायेन वुत्तन्ति दट्ठब्बं । तथा हि निस्सरणत्थभण्डागारिकपरियत्तीनं विसुं गहितत्ता पारिसेसतो अलगद्दस्स दुग्गहणूपमायेव परियत्ति “ अलगद्दूपमा "ति विञ्ञायति । अलगद्दस्स सुग्गहणूपमा हि परियत्ति निस्सरणत्था वा होति, भण्डागारिकपरियत्ति वा । तस्मा सुवुत्तमेतं " दुग्गहिता... पे०... परियत्ती 'ति । इदानि तमत्थं पाळिया साधेन्तो “ "यं सन्धाया”तिआदिमाह । तत्थ यन्ति यं परियत्तिदुग्गहणं । मज्झिमनिकाये मूलपण्णासके अलगद्दसुत्ते (म० नि० १.२३९ ) भगवता वुत्तं ।
अलगद्दत्थिकोति आसीविसेन, आसीविसं वा अत्थिको, अलगद्दं गवेसति परियेसति सीलेनाति अलगद्दगवेसी । अलगद्दपरियेसनं चरमानोति आसीविसपरियेसनत्थं चरमानो । तदत्थे हेतं पच्चत्तवचनं, उपयोगवचनं वा, अलगद्दपरियेसनट्ठानं वा चरमानो। अलगद्दं परियेसन्ति एत्थाति हि अलगद्दपरियेसनं । तमेनन्ति तं अलगद्दं । भोगेति सरीरे । “भोगो तु फणिनो तनू'ति हि वृत्तं । भुजीयति कुटिलं करीयतीति भोगो । तस्साति पुरिसस्स । हत्थे वा बाहाय वाति सम्बन्धो । मणिबन्धतो पट्ठाय याव अग्गनखा हत्थो । सद्धिं अग्गबाहाय अवसेसा बाहा, कत्थचि पन कप्परतो पट्ठाय याव अग्गनखा " हत्थो "ति वुत्तं बाहाय विसुं अनागतत्ता । वुत्तलक्खणं हत्थञ्च बाहञ्च ठपेत्वा अवसेसं सरीरं अङ्गपच्चङ्गं । ततोनिदानन्ति तन्निदानं तंकारणाति अत्थो । तं हत्थादीसु डंसनं निदानं कारणं एतस्साति “तन्निदान”न्ति हि वत्तब्बे " ततोनिदान "न्ति पुरिमपदे पच्चत्तत्थे सिक्कवचनं कत्वा, तस्स च लोपमकत्वा निद्देसो, हेत्वत्थे च पच्चत्तवचनं । कारणत्थे निपातपदमेतन्तिपि वदन्ति । अपिच “ततोनिदान "न्ति एतं " मरणं वा मरणमत्तं वा दुक्खन्ति एत्थ वृत्तनयेन विसेसनं । तं किस्स हेतूति यं वुत्तं हत्थादीसु डंसनं, तन्निदानञ्च
Jain Education International
98
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009985 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 516 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith, Buddhism, R000, & R005 |
| File Size | 19 MB |