________________
(१.१४-१७)
अचेलपाथिकपुत्तवत्थुवण्णना
१४. परिपुब्बो दहित-सद्दो वत्थनिवासनं वदतीति आह “परिदहितो निवत्थवत्थो"ति । यसनिमित्तकताय लाभस्स यसपरिहानियाव लाभपरिहानि वुत्ता होतीति पाळियं “यसा निहीनो"ति वुत्तं ।
__ अचेलपाथिकपुत्तवत्थुवण्णना
१५. “अहं सबं जानामी"ति एवं सब्ब ताणं वदति पटिजानातीति आणवादो, तेन मया प्राणवादेन सद्धिं। अतिक्कम्म गच्छतोति उपड्डभागेन परिच्छिन्नं पदेसं अतिक्कमित्वा इद्धिपाटिहारियं कातुं गच्छतो। किं पनायं अचेलो पाथिकपुत्तो अत्तनो पमाणं न जानातीति ? नो न जानाति । यदि एवं, कस्मा सुक्खगज्जितं गज्जीति ? "एवाहं लोके पासंसो भविस्सामी''ति कोहचे कत्वा सुक्खगज्जितं गज्जि । तेन वुत्तं "नगरवासिनो''तिआदि । पट्टपेत्वाति युगग्गाहं आरभित्वा ।
१६. हीनज्झासयत्ता...पे०... उदपादि। वुत्तज्हेतं “हीनाधिमुत्तिका सत्ता हीनाधिमुत्तिके एव सत्ते सेवन्ति भजन्ति पयिरुपासन्ती"ति (सं० नि० १.२.९८) ।
__ यस्मा तथावुत्ता वाचा तथारूपचित्तहेतुका, तञ्च चित्तं तथारूपदिट्ठिचित्तहेतुकं, तस्मा "तं वाचं अप्पहाया"ति वत्वा यथा तस्सा अप्पहानं होति, तं दस्सेन्तो "तं चित्तं अप्पहाया"ति आह, तस्स च यथा अप्पहानं होति, तं दस्सेतुं “तं दिठिं अप्पटिनिस्सज्जित्वा"ति अवोच । यस्मा वा तथारूपा वाचा महासावज्जा, चित्तं ततो महासावज्जतरं तंसमुट्ठापकभावतो, दिट्टि पन ततो महासावज्जतमा तदुभयस्स मूलभावतो, तस्मा तेसं महासावज्जताय इमं विभागं दस्सेत्वा अयं अनुक्कमो ठपितोति वेदितब्बो । तेसं पन यथा पहानं होति, तं दस्सेतुं “अह"न्तिआदि वुत्तं । "नाहं बुद्धो"ति वदन्तोति साठेय्येन विना उजुकमेव “अहं बुद्धो न होमी"ति वदन्तो । चित्तदिटिप्पहानेपि एसेव नयो। विपतेय्याति एत्थ वि-सद्दो पठमे विकप्पे उपसग्गमत्तं, दुतिये पन विसरणत्योति आह "सत्तधा वा पन फलेय्या"ति ।
१७. एकंसेनाति एकन्तेन, एकन्तिकं पन वचनपरियायविनिमुत्तं होतीति आह "निप्परियायेना"ति। ओधारिताति अवधारिता नियमेत्वा भासिता। विगतरूपेनाति
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org