Page Text
________________
( १०.३१०-३१०)
अरियवंसचतुक्कवण्णना
अन्वयेञाणन्ति अनुगमनत्राणं । पच्चक्खतो दिस्वाति चत्तारि सच्चानि मग्गजाणेन पच्चक्खतो पटिविज्झित्वा । यथा इदानीति यथा एतरहि पञ्चुपादानक्खन्धा दुक्खसच्चं, एवं अतीतेपि अनागतेपि पञ्चुपादानक्खन्धा दुक्खसच्चमेवाति च सरिक्खट्ठेन वुत्तं । एस नयो समुदयसच्चे, मग्गसच्चे च । अयमेवाति अवधारणे । निरोधसच्चे पन सरिक्खट्ठो नत्थि तस्स निच्चत्ता, एकसभावत्ता च । एवं तस्स त्राणस्स अनुगतियं त्राणन्ति तस्स धम्मेञाणस्स " एवं अतीतेपी "तिआदिना अनुगतियं अनुगमने अन्वये आणं । इदं अन्वये आणन्ति योजना । " तेनाहा ''तिआदिना यथावुत्तमत्थं पाळिया विभावेति । सोति धम्माणं त्वा ठितो भिक्खु । इमिना धम्मेनाति धम्मगोचरत्ता गोचरवोहारेन " धम्मो "ति वुत्तेनमग्गञाणेन, उपयोगत्थे वा करणवचनं, इमिना धम्मेन जातेनाति इमं चतुसच्चधम्मं आणेन जानित्वा ठितेन मग्गञाणेनाति अत्थो । दिट्ठेनाति दस्सनेन सच्चधम्मं पस्सित्वा ठितेन । पत्तेनाति सच्चानं पत्वा ठितेन । विदितेनाति सच्चानि विदित्वा ठितेन । परियोगाळ्हेनाति चतुसच्चधम्मं परियोगाहेत्वा ठितेनाति एवं तावेत्थ अभिधम्मट्ठकथायं (विभं० अट्ठ० ७९६) अथ तो । दुविधम्पि पन मग्गफलत्राणं धम्मेञाणं । पच्चवेक्खणाय च मूलं, कारणञ्च नयनयनस्साति दुविधेनापि तेन धम्मेनाति न न युज्जति । तथा चतुसच्चधम्मस्स जातत्ता, मग्गफलसङ्घातस्स वा धम्मस्स सच्चपटिवेधसम्पयोगं गतत्ता नयनयनं होतीति तेन इमिना धम्मेन आणविसयभावेन, आणसम्पयोगेन वा जातेनाति च अत्थो न न युज्जतीति । अतीतानागते नयं नेतीति अतीते, अनागते च नयं नेति हरति पेसेति । इदं पन न मग्गञणस्स किच्चं, पच्चवेक्खणञाणकिच्चं सत्थारा पन मग्गञणं अतीतानागते नयनयनसदिसं कतं मग्गमूलकत्ता । भावितमग्गस्स हि पच्चवेक्खणा नाम होति । नयिदं अञ्ञं ञणुप्पादनं नयनयनं, आणस्सेव पन पवत्तिविसेसोति ।
Jain Education International
परेसं चेतसो परितो अयनं परिच्छिन्दनं परियो, तस्मिं परिये । तेनाह “परेसं चित्तपरिच्छेदे 'ति । अवसेसं सम्मुतिम्हित्राणं नाम " आण "न्ति सम्मतत्ता । वचनत्थन सम्मुतिम्हि आणन्ति सम्मुतिम्हित्राणं । धम्मेञाणादीनं विय हि सातिसयस्स पटिवेधकिच्चस्स अभावा विसयोभासनसङ्घातजाननसामञ्जेन " ञाण "न्ति सम्मतेसु अन्तोगधन्ति अत्थो । सम्मुतिवसेन वा पवत्तं सम्मुतिम्हिञाणं सम्मुतिद्वारेन अत्थस्स गहणतो । अवसेसं वा इतरत्राणत्तयविसभागं आणं तब्बिसभागसामञ्ञेन सम्मुतिम्हिञाणम्हि पविट्ठत्ता सम्मुतिम्हित्राणं नाम होतीति ।
कामं सोतापत्तिमग्गञाणादीनि दुक्खञाणादीनियेव उक्कट्ठनिद्देसेन पवमाह
२०९
209
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009984 |
| Book Title | Pathikvagga Tika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 338 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 12 MB |