________________
(१०.३०६-३०६)
चतुक्कवण्णना
१९३
धम्मप्पवत्तिमत्तं । धम्मा चेत्थ खन्धा एव, तब्बिनिमुत्ता च तेसं गति नत्थीति आह “अतीतं धम्मं, अतीतक्खन्धेति अत्थो"ति । अयञ्च अद्धा नाम दिसादि विय अत्थतो धम्मप्पवत्तिं उपादाय पञत्तिमत्तं, न उपादा न भूतधम्मोति तमत्थं दस्सेतुं “अपिचा"तिआदि वुत्तं ।
"तमविज्झनटेन विदितकरणद्वेना"ति सोपतो वुत्तमत्थं विवरितुं "पुब्बेनिवासा"तिआदि वुत्तं । पुब्बेनिवासन्ति पुब्बे निवुत्थक्खन्थे । तमन्ति मोहतमं । विज्झतीति विहनति, पजहतीति अत्थो। तेनेव च पटिच्छादकतमविज्झनेन पुब्बेनिवासञ्च विदितं पाकटं करोतीति विज्जाति । तन्ति चुतूपपातं । ..
उपपत्तिदेवविसेसभावावहो विहारोति कत्वा दिब्बो विहारो। ननु एवं अञ्जमज्ञानम्पि दिब्बविहारभावो आपज्जतीति ? न तासं सत्तेसु हितूपसंहारादिवसेन पवत्तिया सविसेसं निदोसटेन, सेट्टटेन च ब्रह्मविहारसमञाय निरुळहभावतो । सुविसुद्धितो पटिपक्खसमुच्छिन्दनवसेन अरणीयतो पत्तब्बतो, अरियभावप्पत्तिया वा अनन्तरं अरियो। अरियानं अयन्ति वा अरियो विहारो ।
सेसं हेट्ठा वुत्तनयमेव ।
तिकवण्णना निहिता।
चतुक्कवण्णना
३०६. पुब्बेति हेट्ठा महासतिपट्ठानवण्णनायं ।
यो छन्दोति यो छन्दियनवसेन छन्दो | छन्दिकताति छन्दभावो, छन्दिकरणाकारो वा । कत्तुकम्यताति कत्तुकामता । कुसलोति छेको कोसल्लसम्भूतो। धम्मच्छन्दोति सभावच्छन्दो । अयहि छन्दो नाम तण्हाछन्दो, दिट्ठिछन्दो, वीरियछन्दो, धम्मच्छन्दोति बहुविधो । इध कत्तुकम्यताकुसलधम्मच्छन्दो अधिप्पेतो । छन्दं जनेतीति तं छन्दं उप्पादेति । तं पवत्तेन्तो हि जनेति नाम। वायामं करोतीति पयोगं परक्कमं करोति । वीरियं आरभतीति
193
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
