Page Text
________________
(१०.३०५-३०५)
तिकवण्णना
१७१
वत्थुविभागेन दस्सेतुं “तत्था"तिआदि वुत्तं । राजूनञ्चेव पब्बजितानञ्च उप्पज्जति कस्मा ? ते विसेसतो अत्तानं सेय्यतो दहन्तीति । इदानि तमत्थं वित्थारतो दस्सेन्तो "राजा ही"तिआदिमाह । को मया सदिसो अस्थीति को-सद्दो पटिक्खेपत्थो, अञ्जो सदिसो नत्थीति अधिप्पायो । एतेसंयेवाति राजूनं, पब्बजितानञ्च । उप्पज्जति सेट्ठवत्थुकत्ता तस्स । "हीनोहमस्मी"ति मानेपि एसेव नयो ।
"को मया सदिसो अञो राजपुरिसो अत्थी"ति वा "महं अजेहि सद्धिं किं नानाकरण"न्ति वा “अमच्चो ति नामामेव...पे०... नामाह"न्ति वाति सदिसस्स सेव्यमानादीनं तिण्णं पवत्तिआकारदस्सनं ।
दासादीनन्ति आदि-सद्देन भतिक कम्मकरादीनं पराधीनवुत्तिकानं गहणं । आदि-सद्देन वा गहिते एव “पुक्कुसचण्डालादयोपी"ति सयमेव दस्सेति । ननु च मानो नामायं संपग्गहरसो, सो कथं ओमाने सम्भवतीति ? सोपि अवकरणमुखेन विधानवत्थुना पग्गण्हनवसेनेव पवत्ततीति नायं विरोधो । तेनेवाह "किं दासो नाम अहन्ति एते माने करोती''ति । तथा हिस्स याथावमानता वुत्ता।
याथावमाना भवनिकन्ति विय, अत्तदिट्ठि विय च न महासावज्जा, तस्मा ते न अपायगमनीया । यथाभूतवत्थुकताय हि ते याथावमाना। "अरहत्तमग्गवज्झा"ति च तस्स अनवसेसप्पहायिताय वुत्तं। दुतियततियमग्गेहि च ते यथाक्कमं पहीयन्ति, ये ओळारिकतरा, ओळारिकतमा च । मानो हि “अहं अस्मी"ति पवत्तिया उपरिमग्गेसु सम्मादिट्ठिया उजुविपच्चनीको हुत्वा पहीयति । अयाथावमाना नाम अयथाभूतवत्थुकताय, तेनेव ते महासावज्जभावेन पठममग्गवज्झा वुत्ता।
___ अतति सततं गच्छति पवत्ततीति अद्धा, कालोति आह "तयो अद्धाति तयो काला"ति । सुत्तन्तपरियायेनाति भद्देकरत्तसुत्तादीसु (म० नि० ३.२८३) आगतनयेन । तत्थ हि “यो चावुसो मनो, ये च धम्मा, उभयमेतं पच्चुप्पन्नं, तस्मिं चे पच्चुप्पन्ने छन्दरागपटिबद्धं होति विज्ञाणं, छन्दरागपटिबद्धत्ता विज्ञाणस्स तदभिनन्दति, तदभिनन्दन्तो पच्चुप्पन्नेसु धम्मेसु संहीरती"ति (म० नि० ३.२८४) अद्धापच्चुप्पन्नं सन्धाय एवं वुत्तं । तेनाह "पटिसन्धितो पुब्बे"तिआदि । तदन्तरन्ति तेसं चुतिपटिसन्धीनं वेमज्झं पच्चुप्पनो अद्धा, यो पुब्बन्तापरन्तानं वेमज्झताय "पुब्बन्तापरन्ते कवति, (ध० स०
171
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009984 |
| Book Title | Pathikvagga Tika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 338 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 12 MB |