________________
( ९.२७७-२७७)
पठमभाणवारवण्णना
नि० १.३४-४५) वृत्तानि भिक्खूनं वसनट्ठानभूतानि अरञ्ञायतनानि, तेसु भिक्खूहि सयितब्बतो, आसितब्बतो च सेनासनसञ्ञितेसु । निबद्धवासिनोति रुक्खपब्बतपटिबद्धेसु विमानेसु निच्चवासिताय निबद्धवासिनो । बद्धत्ताति गाथाभावेन गन्धितत्ता सम्बन्धितत्ता ।
“उग्गण्हातु भन्ते भगवा ' ति अत्तना वुच्चमानं परित्तं भगवन्तं उग्गण्हापेतुकामो वेस्वणो अवोचाति अधिप्पायेन चोदको “किं पन भगवतो अप्पच्चक्खधम्मो नाम अत्थी'ति चोदेसि । आचरियो सब्बत्थ अप्पटिहतञाणचारस्स भगवतो न किञ्चि अप्पच्चक्खन्ति दस्सेन्तो " नत्थी "ति वत्वा "उग्गण्हातु भन्ते भगवा "ति वदतो वेस्सवणस्स अधिप्पायं विवरन्तो "ओकासकरणत्थ "न्तिआदिमाह । यथा हि पञ्चसिखो गन्धब्बदेवपुत्तो देवानं तावतिंसानं, ब्रह्म॒नो च सनङ्कुमारस्स सम्मुखा अत्तनो यथासुतं धम्मं भगवतो सन्तिकं उपगन्त्वा पवेदेति, एवमयम्पि महाराजा इतरेहि सद्धिं आटानाटनगरे गाथावसेन बन्धितं परित्तं भगवतो पवेदेतुं ओकासं कारेन्तो “उग्गण्हातु भन्ते भगवा "ति आह, न नं तस्स परियापुणने नियोजेन्तो । तस्मा उग्गहातूति यथिदं परित्तं मया पवेदितमत्तमेव हुत्वा चतुन्नं परिसानं चिरकालं हितावहं होति, एवं उद्धं आरक्खाय गण्हातु, सम्पटिच्छति अत्थो । सत्थु कथितेति सत्थु आरोचिते, चतुन्नं परिसानं सत्थु कथने वाति अत्थो । सुखविहारायाति यक्खादीहि अविहिंसाय लद्धब्बसुखविहाराय |
Jain Education International
१३५
२७७. सत्तपि बुद्धा चक्खुमन्तो पञ्चहि चक्खूहि चक्खुमभावे विसेसाभावतो । तस्माति यस्मा चक्खुमभावो विय सब्बभूतानुकम्पितादयो सब्बेपि विसेसा सत्तन्नम्पि बुद्धानं साधारणा, तस्मा, गुणनेमित्तकानेव वा यस्मा बुद्धानं नामानि नाम, न लिङ्गिकावत्थिकयादिच्छकानि, तस्मा बुद्धानं गुणविसेसदीपनानि " चक्खुमन्तस्सा 'तिआदिना ( दी० नि० ३.२७७) वुत्तानि एतानि एकेकस्स सत्त सत्त नामानि होन्ति । तेसं नामानं साधारणभावं अत्थवसेन योजेतब्बाति दस्सेतुं “सब्बेपी ' ' तिआदि वृत्तं । सब्बभूतानुकम्पिनोति अनञ्ञसाधारणमहाकरुणाय सब्बसत्तानं अनुकम्पिका । न्हातकिलेसत्ताति अट्ठङ्गिकेन अरियमग्गजलेन सपरसन्तानेसु निरवसेसतो धोतकिलेसमलत्ता । मारसेनापमद्दिनोति सपरिवारे पञ्चपि मारे पमद्दितवन्तो । वुसितवन्तोति मग्गब्रह्मचरियवासं, दसविधं अरियवासञ्च सितवन्तो । वुसितवन्तताय एव बाहितपापता वुत्ता होतीति "ब्राह्मणस्सा’”ति पदं अनामट्टं । विमुत्ताति अनञ्ञसाधारणानं पञ्चन्नम्पि विमुत्तीनं वसेन निरवसेसतो मुत्ता । अङ्गतोति सरीरङ्गतो, ञाणङ्गतो च, द्वत्तिंसमहापुरिसलक्खण- ( दी० नि० २.३३; ३.२००; नि० २.३८५) निक्खमनप्पभा, - असीति अनुब्यञ्जनेहि
म०
ब्यामप्पभा,
135
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org