________________
७२
दीघनिकाये महावग्गटीका
पसारितहत्थानं सङ्घट्टनेन वेदितब्बं । चक्खुना चक्खुं आहच्च दट्ठब्बं होति, तेनापि अगारवमेव कतं होति । गीवं परिवत्तेत्वाति परिवत्तनवसेन गीवं पसारेत्वा
सहस्स भण्डिकं
कुलसङ्गहत्थायाति कुलानुद्दयतावसेन कुलानं अनुग्गहनत्थाय निक्खिपन्तो विय भिक्खपटिग्गण्हनेन तेसं महतो पुञ्ञाभिसन्दस्स जननेन । पटिसम्मज्जित्वाति अन्तेवासिकेहि सम्मज्जनट्ठानं सक्कच्चकारिताय पुन सम्मज्जित्वा । तिक्खत्तुन्ति " आदितो पट्ठाय अन्त "न्तिआदिना वुत्तचतुराकारूपसञ्हिते तयो वारे, तेनस्स द्वादसक्खत्तुं सम्मसितभावमाह ।
6. "
अम्हाकं भगवतो गम्भीरभावेनेव कथितत्ता सेसबुद्धेहिपि एवमेव कथितोति धम्मन्वये ठत्वा वुत्तं "सब्बबुद्धेहि... पे०... कथितो 'ति । सालिन्दन्ति सपरिभण्डं । “सिनेरुं उक्खिपन्तो वियाति इमिना तादिसाय देसनाय सुदुक्करभावमाह । सुत्तमेव " सुत्तन्तकथ" न्ति आह धम्मक्खन्धभावतो । यथा विनयपण्णत्तिभूमन्तरसमयन्तरानं विजाननं अनञ्ञसाधारणं सब्बञ्ञतञाणस्सेव विसयो, एवं अन्तद्वयविनिमुत्तस्स कारकवेदकरहितस्स पच्चयाकारस्स विभजनं पीति दस्सेतुं “बुद्धानञ्ही "तिआदि आरद्धं । तत्थ ठानानीति कारणानि | गज्जितं महन्तं होतीति तं देसेतब्बस्सेव अनेकविधताय, दुविज्ञेय्यताय च नानानयेहि पवत्तमानं देसनागज्जितं महन्तं विपुलं, बहुभेदञ्च होति । ञाणं अनुपविसतीति ततो एव देसनाञाणं देसेतब्बधम्मे विभागसो कुरुमानं अनु अनु पविसति, तेन अनुपविस्स ठितं विय होतीति अत्थो । बुद्धञाणस्स महन्तभावो पञ्ञायतीति एवंविधस्स नाम धम्मस्स देसकं, पटिवेधकञ्चाति बुद्धानं देसनाञाणस्स, पटिवेधञाणस्स च उळारभावो पाकटो होति । एत्थ च किञ्चापि "सब्बं वचीकम्मं बुद्धस्स भगवतो ञाणपुब्बङ्गमं आणानुपरिवत्त "न्ति (महानि० ६९, १६९ चूळनि० ८५ पटि० म० ३.५; नेत्ति० १४) वचनतो सब्बापि भगवतो देसना ञाणरहिता नत्थि, सीहसमानवुत्तिताय सब्बत्थ समानप्पवत्ति । देसेतब्बवसेन पन देसना विसेसतो आणेन अनुपविट्ठा, गम्भीरतरा च होतीति दट्टब्बं । कथं पन विनयपञ्ञत्तिं पत्वा देसना तिलक्खणभाहता सुञतपटिसंयुत्ता होतीति ? तत्थापि सन्निसिन्नपरिसाय अज्झासयानुरूपं पवत्तमाना देसना सङ्घारानं अनिच्चतादिविभावनं, सब्बधम्मानं अत्तत्तनियताभावप्पकासनञ्च होति । ते वाह 'अनेकपरियायेन धम्मिं कथं कत्वा"तिआदि ।
आपज्जाति पत्वा यथा आणकोञ्चनादं विस्सज्जेति, एवं पापुणित्वा ।
Jain Education International
(२.९५ - ९५)
72
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org