________________
६८
दीघनिकाये महावग्गटीका
(१.९१-९१)
मत्त ताति भोजने मत्तञ्जता, सा पन विसेसतो पच्चयसनिस्सितसीलवसेन गहेतब्बाति आह “पटिग्गहणपरिभोगवसेन पमाण ता"ति । आजीवपारिसुद्धिसीलवसेनापि गव्हमाने "परियेसनविस्सज्जनवसेना''तिपि वत्तब्बं । सट्टनविरहितन्ति जनसङ्घट्टनविरहितं, निरजनसम्बाधं विवित्तन्ति अत्थो। चतुपच्चयसन्तोसो दीपितो पच्चयसन्तोसतासामनेन इतरद्वयस्सापि लक्खणहारनयेन जोतितभावतो। “अट्ठसमापत्तिवसिभावाया"ति इमिना पयोजनदस्सनवसेन यदत्थं विवित्तसेनासनसेवनं इच्छितं, सो अधिचित्तानुयोगो वुत्तो। अट्ठ समापत्तियो चेत्थ विपस्सनाय पादकभूता अधिप्पेता, न या काचीति सकलस्सापि अधिचित्तानुयोगस्स जोतितभावो वेदितब्बो ।
देवतारोचनवण्णना
९१. एत्तावताति एत्तकेन सुत्तपदेसेन । तत्थापि च इमिना...पे०... कथनेन सुप्पटिविद्धभावं पकासेत्वाति योजना। च-सद्दो ब्यतिरेकत्थो, तेन इदानि वुच्चमानत्थं उल्लङ्गेति । एकमिदाहन्ति एकं अहं । इदं-सद्दो निपातमत्तं । आदि-सद्देन "भिक्खवे समय"न्ति एवमादि पाठो सङ्गहितो । अहं भिक्खवे एकं समयन्ति एवं पेत्थ पदयोजना ।
सुभगवनेति सुभगत्ता सुभगं, सुन्दरसिरिकत्ता, सुन्दरकामत्ता वाति अत्थो । सुभगहि तं सिरिसम्पत्तिया, सुन्दरे चेत्थ कामे मनुस्सा पत्थेन्ति । बहुजनकन्ततायपि तं सुभगं । वनयतीति वनं, अत्तसम्पत्तिया अत्तनि सिनेहं उप्पादेतीति अत्थो । वनुते इति वा वनं, अत्तसम्पत्तिया एव “मं परिभुञ्जथा"ति सत्ते याचति वियाति अत्थो। सुभगञ्च तं वनञ्चाति सुभगवनं, तस्मिं सुभगवने। अट्ठकथायं पन किं इमिना पपञ्चेनाति “एवं नामके वने"ति वुत्तं । कामं सालरुक्खोपि “सालो''ति वुच्चति, यो कोचि रुक्खोपि वनप्पति जेट्टकरुक्खोपि। इध पन पच्छिमो एव अधिप्पेतोति आह "वनप्पतिजेट्ठकस्स मूले"ति । मूलसमुग्धातवसेनाति अनुसयसमुच्छिन्दनवसेन ।
न विहायन्तीति अकुप्पधम्मताय न विजहन्ति । “न कञ्चि सत्तं तपन्तीति अतप्पा"ति इदं तेसु तस्सा समजाय निरुळ्हताय वुत्तं, अञथा सब्बेपि सुद्धावासा न कञ्चि सत्तं तपन्तीति अतप्पा नाम सियुं । “न विहायन्ती"तिआदिनिब्बचनेसुपि एसेव नयो। सुन्दरदस्सनाति दस्सनीयाति अयमत्थोति आह "अभिरूपा"तिआदि । सुन्दरमेतेसं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org