Page Text
________________
( १.६९-६९)
ब्रह्मयाचनकथादण्णना
“सयं अभिञ्ञा'तिआदीसु (र्द ० नि० १.२८, ४०५; म० नि० १.१५४, ४४४) विय करणे पच्चत्तवचनन्ति आह "अस्सवनताया ''ति । दसपुञ्ञकिरियवत्थुवसेनाति दानादिदसविधविमुत्तिपरिपाचनीयपुञ्ञकिरियवत्थूनं वसेन । तेनाह “कताधिकारा "तिआदि । पपञ्चसूदनियं पन "द्वादसपुञ्ञकिरियवसेना "ति (म० नि० अट्ठ० २.२८२) वुत्तं तं दानादीसु सरणगमनपरहितपरिणामनद्वय पक्खिपनवसेन वृत्तं ।
६९. गरुट्ठानियेसु गारववसेन गरुकरपत्थना अज्झेसना, सापि अत्थतो पत्थना एवाति वृत्तं " याचन "न्ति । पदेसविसयत्राणदस्सनं हुत्वा बुद्धानंयेव आवेणिकभावतो इदं णद्वयं "बुद्धचक्खू' ति वुच्चतीति आह “इमेसह द्विन्नं आणानं बुद्धचक्खूति नाम "न्ति । तिणं मग्गआणानन्ति हेट्ठिमानं तिण्णं मग्गञाणानं “ धम्मचक्खू'" ति नामं चतुसच्चधम्मदस्सनन्ति कत्वा दस्सनमत्तभावतो । यतो तानि आणानि विज्जूपमाभावेन वृत्तानि, अग्गमग्गजाणं पन आणकिच्चस्स सिखाप्पत्तिया दस्सनमत्तं न होतीति “धम्मचक्खू' "ति न वुच्चतीति । यतो तं वजिरूपमाभावेन वुत्तं । वृत्तनयेनेवाति " अप्परजक्खजातिका "ति एत्थ वुत्तनयेनेव । यस्मा मन्दकिलेसा "अप्परजक्खा "ति वुत्ता, तस्मा बहलकिलेसा " महारजक्खा "ति वेदितब्बा । पटिपक्खविधमनसमत्थताय तिक्खानि सूरानि विसदानि वुत्तविपरियायेन मुदूनि । सद्धादयो आकाराति सद्दहनादिप्पकारे वदति । सुन्दराति कल्याणा | सम्मोहविनोदनियं पन "येसं आसयादयो कोट्टासा सुन्दरा, ते स्वाकारा "ति (विभं० अट्ठ० ८१४) वृत्तं तं इमाय अत्थवण्णनाय अञ्ञदत्थु संसन्दति समेतीति दट्ठब्बं । यतो सद्धासम्पदादिवसेन अज्झासयस्स सुन्दरताति, तब्बिपरियायतो असुन्दरताति । कारणं नाम पच्चयाकारो, सच्चानि वा । परलोकन्ति सम्परायं । तं दुक्खावहं वज्जं विय भयतो पस्सितब्बन्ति वत्तं " परलोकञ्चेव वज्जञ्च भयतो परसन्ती 'ति । सम्पत्तिभवतो वा अञ्ञत्ता विपत्तिभवो " परलोको "ति वृत्तं " पर... पे० ... पस्सन्ती " ति ।
Jain Education International
५५
अयं पनेत्थ पाळीति एत्थ "अप्परजक्खा "दिपदानं अत्थविभावने अयं तस्स तथाभावसाधकपाळि | सद्धादीनहि विमुत्तिपरिपाचकधम्मानं बलवभावो तप्पटिपक्खानं पापधम्मानं दुब्बलभावेनेव होति, तेसञ्च बलवभावो सद्धादीनं दुब्बलभावेनाति विमुत्तिपरिपाचकधम्मानं सविसेसं अत्थितानत्थितः वसेन " अप्परजक्खा महारजक्खा "ति आदयो पाळियं (पटि० म० १.१११) विभजित्वा दस्सिता । इति सद्धादीनं वसेन पञ्च अप्परजक्खा, असद्धियादीनं वसेन पञ्च महारजक्खा । एवं तिक्खिन्द्रियमुदिन्द्रियाद विभाविता पञ्ञास पुग्गला । सद्धादीनं पन अन्तरभेदेन अनेकभेदा वेदितब्बा । खन्धादयो
55
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009983 |
| Book Title | Mahavagga Tika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 410 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 15 MB |