________________
३१०
दीघनिकाये महावग्गटीका
(९.३८६-३८८)
ममायन्ताति मानं दब्बं करोन्ता ।
अयं सतिपट्ठानदेसना पुब्बभागमग्गवसेन देसिताति पुब्बभागियबोज्झङ्गे सन्धायाह "बोज्झङ्गपरिग्गाहिका सति दुक्खसच्च"न्ति । सेसं वुत्तनयत्ता सुविधेय्यमेव ।
बोज्झङ्गपब्बवण्णना निहिता।
पठमभाणवारवण्णना निट्ठिता ।
चतुसच्चपब्बवण्णना
__ ३८६. यथासभावतोति अविपरीतसभावतो। बाधनक्खणतो यो यो वा सभावो यथासभावो, ततो, रुप्पनादि कक्खळादिसभावतोति अत्थो । जनिकं समुट्ठापिकन्ति पवत्तलक्खणस्स दुक्खस्स जनिकं निमित्तलक्खणस्स समुट्ठापिकं । पुरिमतण्हन्ति यथापरिग्गहितस्स दुक्खस्स निब्बत्तितो पुरेतरं सिद्धं तण्हं । सिद्धे हि कारणे तस्स फलुप्पत्ति । अयं दुक्खसमुदयोति पजानातीति योजना । अयं दुक्खनिरोधोति एत्थापि एसेव नयो। उभिन्न अप्पवत्तिन्ति दुक्खं, समुदयो चाति द्विन्नं अप्पवत्तिनिमित्तं, तदुभयं न पवत्ति एतायाति अप्पवत्ति, असङ्घता धातु। दुक्खं दुक्खसच्चं परिजानाति परिञाभिसमयवसेन परिच्छिन्दतीति दुक्खपरिजाननो, अरियमग्गो, तं दुक्खपरिजाननं । सेसपदद्वयेपि इमिना नयेन अत्थो वेदितब्बो।
दुक्खसच्चनिद्देसवण्णना ३८८. एवं वुत्ताति एवं उद्देसवसेन वुत्ता। सब्बसत्तानं परियादानवचनं ब्यापनिच्छावसेन आमेडितनिद्देसभावतो। सत्तनिकायेति सत्तानं निकाये, सत्तघटे सत्तसमूहेति अत्थो । देवमनुस्सादिभेदासु हि गतीसु भुम्मदेवादिखत्तियादिहत्थिआदिखुप्पिपासिकादितंतंजातिविसिट्टो सत्तसमूहो सत्तनिकायो। निप्परियायतो खन्धानं पठमाभिनिब्बत्ति जातीति कत्वा "जननं जाती"ति वत्वा स्वायं उप्पादविकारो
310
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org