________________
( ९.३८५ - ३८५)
बोज्झङ्गपब्बवण्णना
बलवभावतो, इतरेसञ्च मन्दत्ता । कोसज्जपक्खे पतितुं अदत्वा सम्पयुत्तधम्मानं पग्गहनं अनुबलप्पदानं पग्गहो, पग्गहोव किच्चं पग्गहकिच्चं, “कातुं न सक्कोती 'ति आनेत्वा सम्बन्धितब्बं । आरम्मणं उपगन्त्वा ठानं, अनिस्सज्जनं वा उपट्ठानं । विक्खेपपटिक्खेपो, येन वा सम्पयुत्ता अविक्खित्ता होन्ति, सो अविक्खेपो । रूपगतं विय चक्खुना येन याथावतो विसयसभावं पस्सति, तं दस्सनकिच्चं । कातुं न सक्कोति बलवता सद्धिन्द्रियेन अभिभूतत्ता । सहजातधम्मेसु हि इन्दट्ठे कारेन्तानं सहपवत्तमानानं धम्मानं एकरसतावसेनेव अत्थसिद्धि, न अञ्ञथा । तस्माति वृत्तमेवत्थं कारणभावेन पच्चामसति । तन्ति सद्धिन्द्रियं । धम्मसभावपच्चवेक्खणेनाति यस्स सद्धेय्यस्स वत्थुनो उळारतादिगुणे अधिमुच्चनस्स सातिसयप्पवत्तिया सद्धिन्द्रियं बलवं जातं, तस्स पच्चयपच्चयुप्पन्नतादिविभागतो याथावत वीमंसनेन । एवहि एवंधम्मतानयेन सभावसरसतो परिग्गरहमाने सविप्फारो अधिमोक्खो न होति “अयं इमेसं धम्मानं सभावोति परिजाननवसेन पञ्ञाब्यापारस्स सातिसयत्ता । धुरियधम्मेसु हि यथा सद्धाय बलवभावे पञ्ञाय मन्दभावो होति, एवं पञ्ञाय बलवभावे सद्धाय मन्दभावो होतीति । तेन वुत्तं “तं धम्मसभावपच्चवेक्खणेन वा, यथा वा मनसिकरोतो बलवं जातं, तथा अमनसिकारेन हापेतब्ब"न्ति । तथा अमनसिकारेनाति येनाकारेन भावनं अनुयुञ्जन्तस्स सद्धिन्द्रियं बलवं जातं, तेनाकारेन भावनाय अननुयुञ्जनतोति वुत्तं होति । इध दुविधेन सद्धिन्द्रियस्स बलवभावो अत्तनो वा पच्चयविसेसेन किच्चुत्तरियतो, वीरियादीनं वा मन्दकिच्चताय । तत्थ पठमविकप्पे हापनविधि दस्सितो । दुतियकप्पे पन यथा मनसि करोतो वीरियादीनं मन्दकिच्चताय सद्धिन्द्रियं बलवं जातं, तथा अमनसिकारेन, वीरियादीनं पटुकिच्चभावावहेन मनसिकारेन सद्धिन्द्रियं तेहि समरसं करोन्तेन हापेतब्बं । इमिना नयेन सेसिन्द्रियेसुपि हापनविधि वेब्ब ।
Jain Education International
वक्कलित्थेरवत्थूति । सो हि आयस्मा सद्धाधिमुत्तताय कताधिकारो सत्थु रूपकायदस्सनप्पसुतो एव हुत्वा विहरन्ती सत्थारा " किं ते वक्कलि इमिना पूतिकायेन दिट्ठेन, यो खो वक्कलि धम्मं पस्सति, सो मं पस्सती तिआदिना (सं० नि० २.३.८७; दी० नि० अट्ट० १. पठममहासङ्गीतिकथा; अ० नि० अट्ट० १.१.२०८; ध० प० अट्ठ० २.३८० ; पटि० म० अट्ठ० २.२.१३०; ६० स० अट्ठ० १००७, थेरगा० अट्ठ० २.वक्कलित्थेरगाथावण्णना) ओवदित्वा कम्मट्ठाने नियोजितोपि तं अननुयुञ्जन्तो पणामितो अत्तानं विनिपातेतुं पपातट्ठानं अभिरुहि, अथ नं सत्था यथानिसिन्नोव ओभासं विस्सज्जनेन अत्तानं दस्सेत्वा -
३०१
301
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org