________________
९. महासतिपट्ठानसुत्तवण्णना
उद्देसवारकथावण्णना
पन
३७३. “कस्मा भगवा इदं सुत्तमभासी 'ति असाधारणं समुट्ठानं पुच्छति, साधारणं “पाकट"न्ति अनामसित्वा “कुरुरट्ठवासीन "न्तिआदि वृत्तं । समुट्ठानन्ति हि देसनानिदानं, तं साधारणासाधारणभेदतो दुविधं, साधारणम्पि अज्झत्तिकबाहिर भेदतो दुविधं । तत्थ साधारणं अज्झत्तिकं समुट्ठानं नाम भगवतो महाकरुणा ताय हि समुस्साहितस्स भगवतो वेनेय्यानं धम्मदेसनाय चित्तं उदपादि । यथाह " सत्तेसु च कारुञ्चतं पटिच्च बुद्धचक्खुना लोकं वोलोकेसी 'तिआदि । ( दी० नि० २.६९; म० नि० १.२८३; २.३३९; सं० नि० १.१.१७२; महाव० ९) बाहिरं पन साधारणं समुट्ठानं नाम दससहस्समहाब्रह्मपरिवारस्स सहम्पतिमहाब्रह्मनो अज्झेसनं । तथा चाह "ब्रह्मनो अज्झेसनं विदित्वा ''ति । ( दी० नि० २.६९; म० नि० १.२८३; २.३३९; सं० नि० १.१.१७९; महाव० ९) तदज्झेसनुत्तरकालञ्हि धम्मपच्चवेक्खणाजनितं अप्पोस्सुक्कतं पटिपस्सम्भेत्वा भगवा धम्मं देसेतुं उस्साहजातो अहोसि । यथा च महाकरुणा, एवं दसबलत्राणादयो च देसनाय अज्झत्तसमुट्ठानभावे वत्तब्बा । सब्बहि जेय्यधम्मं, तेसं देसेतब्बप्पकारं, सत्तानञ्च आसयानुसयादिं याथावतो जानित्वा भगवा ठानाट्ठानादीसु कोसल्ले वेनेय्यज्झासयानुरूपं विचित्तनयदेसनं पवत्तेसीति । असाधारणम्पि अज्झत्तिकबाहिरभेदतो दुविधमेव । तत्थ अज्झत्तिकं याय महाकरुणाय, येन च देसनाञाणेन इदं सुत्तं पवत्तितं, तदुभयं वेदितब्बं, बाहिरं पन दस्सेतुं "कुरुरट्ठवासीन "न्तिआदिमाह । तेन वुत्तं “असाधारणं समुट्ठानं पुच्छतीति, तेन " अत्तज्झासयादीसु चतूसु सुत्तनिक्खेपेसु कतरोय "न्ति सुत्तनिक्खेपो पुच्छितो होतीति इतरो " कुरुरट्ठवासीन' "न्तिआदिना ‘“परज्झासयोयं सुत्तनिक्खेपो 'ति दस्सेति ।
Jain Education International
258
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org