Page Text
________________
१४८
दीघनिकाये महावग्गटीका
(३.१८८-१८८)
१८८. नेव अभिनन्दितब्बन्ति न सम्पटिच्छितबं । गन्थस्स सम्पटिच्छनं नाम सवनन्ति आह "न सोतब्ब"न्ति । पदब्यञ्जनानीति पदानि च ब्यञ्जनानि च, अत्थपदानि, ब्यञ्जनपदानि चाति अत्थो। पज्जति अत्थो एतेहीति पदानि, अक्खरादीनि ब्यञ्जनपदानि । पज्जितब्बतो पदानि, सङ्कासनादीनि अस्थपदानि। अट्ठकथायं पन " 'पदसङ्खातानि ब्यञ्जनानी ति ब्यञ्जनपदानेव वुत्तानी"ति केचि, तं न, अत्थं ब्यञ्जन्तीति ब्यञ्जनानि, ब्यञ्जनपदानि, तेहि ब्यजितब्बतो ब्यञ्जनानि, अत्थपदानीति उभयसङ्गहतो। इमस्मिं ठानेति तेनाभतसुत्तस्स इमस्मिं पदेसे । पाळि वुत्ताति केवलो पाळिधम्मो पवत्तो । अत्थो वुत्तोति पाळिया अत्थो पवत्तो निद्दिठ्ठो । अनुसन्धि कथितोति यथारद्धदेसनाय, उपरि देसनाय च अनुसन्धानं कथितं सम्बन्धो कथितो । पुब्बापरं कथितन्ति पुब्बेनापरं अविरुज्झनञ्चेव विसेसाधानञ्च कथितं पकासितं । एवं पाळिधम्मादीनि सम्मदेव सल्लक्खेत्वा गहणं साधुकं उग्गहणन्ति आह "सुटु गहेत्वा"ति । सुत्ते ओतारेतब्बानीति आणेन सुत्ते ओगाहेत्वा तारेतब्बानि, तं पन ओगाहेत्वा तरणं तत्थ ओतरणं अनुप्पवेसनं होतीति वुत्तं "सुत्ते ओतारेतब्बानी"ति | संसन्देत्वा दस्सनं सन्दस्सनन्ति आह "विनये संसन्देतब्बानी"ति ।
किं पन तं सुत्तं, को वा विनयोति विचारणाय आचरियानं मतिभेदमुखेन तमत्थं दस्सेतुं "एत्थ चा"तिआदि वुत्तं । विनयोति विभङ्गपाठमाह । सो हि मातिकासञितस्स सुत्तस्स अत्थसूचनतो "सुत्त"न्ति वत्तब्बतं अरहति । विविधनयत्ता, विसिट्ठनयत्ता च विनयो, खन्धकपाठो। एवन्ति एवं सुत्तविनयेसु परिग्गय्हमानेसु विनयपिटकम्पि न परियादीयति परिवारपाळिया असङ्गहितत्ता। सुत्तन्ताभिधम्मपिटकानि वा सुत्तं अत्थसूचनादिअत्थसम्भवतो। एवम्पीति “सुत्तन्ताभिधम्मपिटकानि सुत्तं, विनयपिटकं विनयो"ति एवं सुत्तविनयविभागे वुच्चमानेपि । न ताव परियादीयन्तीति न ताव अनवसेसतो परिग्गय्हन्ति, कस्माति आह "असुत्तनामकञ्ही"तिआदि । यस्मा “सुत्त"न्ति इमं नामं अनारोपेत्वा सङ्गीतम्पि जातकादिबुद्धवचनं अत्थि, तस्मा वुत्तनयेन तीणि पिटकानि न परियादिण्णानीति । सुत्तनिपातउदानइतिवृत्तकादीनि दीघनिकायादयो विय सुत्तनामं आरोपेत्वा असङ्गीतानीति अधिप्पाये पनेत्थ जातकादीहि सद्धिं तानिपि गहितानि | बुद्धवंसचरियापिटकानं पनेत्थ अग्गहणे कारणं मग्गितब्, किं वा तेन मग्गनेन ? सब्बोपायं वण्णनानयो थेरवादं दस्सनमुखेन पटिक्खित्तो एवाति ।।
अत्थीति किं अत्थि, असुत्तनामकं बुद्धवचनं नत्थि एवाति दस्सेति । तथा हि
148
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009983 |
| Book Title | Mahavagga Tika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 410 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 15 MB |