________________
१४२
(३.१७३-१७३)
पटिपुच्छा धम्मसाकच्छा | सण्ठानं पटिच्च कथनं सण्ठानपरियायत्ता वण्ण - सद्दस्स “ महन्तं हत्थिराजवण्णं अभिनिम्मिनित्वा 'तिआदीसु (सं० नि० १.१.१३८) विय । " तेस "न्ति पदं उभयपदापेक्खं “तेसम्पि लक्खणसण्ठानं विय सत्थु सरीरसण्ठानं, तेसं केवलं पञ्ञायति एवा”ति । नापि आमुक्कमणिकुण्डलो भगवा होतीति योजना । छिन्नस्सराति द्विधाभूतस्सरा । गग्गरस्सराति जज्जरितस्सरा । भासन्तरन्ति तेसं सत्तानं भासतो अञ्ञं भासं । वीमंसाति चिन्तना । “किमत्थं...पे०... देसेती 'ति इदं ननु अत्तानं जानापेत्वा धम्मे कथिते ते सातिसयो पसादो होतीति इमिना अधिप्पायेन वुत्तं ? येसं अत्तानं अजानापेत्वाव धम्मे कथिते पसादो होति, न जानापेत्वा, तादिसे सन्धाय सत्था तथा करोति । तत्थ पयोजनमाह " वासनत्थाया "ति । एवं सुतोपीति एवं अविञ्ञातदेसको अविञ्ञातागमनोपि सुतो धम्मो अत्तनो धम्मसुधम्मतायेव अनागते पच्चयो होति सुणन्तस्स ।
दीघनिकाये महावग्गटीका
" आनन्दा " तिआदिको सङ्गीतिअनारुळहो पाळिधम्मो एव तथा दस्सितो । एस नयो इतो परेसुपि एवरूपेसु ठानेसु ।
अट्ठअभिभायतनवण्णना
१७३. अभिभवतीति अभिभु, परिकम्मं, आणं वा । अभिभु आयतनं एतरसात अभिभायतनं, झानं । अभिभवितब्बं वा आरम्मणसङ्घातं आयतनं एतस्साति अभिभायतनं । आरम्मणाभिभवनतो अभिभु च तं आयतनञ्च योगिनो सुखविसेसानं अधिट्ठानभावतो, मनायतनधम्मायतनभावतो वातिपि ससम्पयुत्तं झानं अभिभायतनं । तेनाह “अभिभवनकारणानी 'तिआदि । तानि हीति अभिभायतनसञ्ञितानि झानानि । “ पुग्गलस्स त्राणुत्तरियताया" ति इदं उभयत्थापि योजेतब्बं । कथं ? पटिपक्खभावेन पच्चनीकधम्मे अभिभवन्ति पुग्गलस्स आणुत्तरियताय आरम्मणानि अभिभवन्ति । ञणबलेनेव हि आरम्मणाभिभवनं विय परिपक्खाभिभवो पीति ।
परिकम्मवसेन अज्झत्तं रूपसञ्ञी, न अप्पनावसेन । न हि पटिभागनिमित्तारम्मणा अप्पना अज्झत्तविसया सम्भवति, तं पन अज्झत्तपरिकम्मवसेन लद्धं कसिणनिमित्तं अविसुद्धमेव होति, न बहिद्धापरिकम्मवसेन लद्धं विय विसुद्धं ।
Jain Education International
142
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
