Page Text
________________
(२.११३-११४)
पटिच्चसमुप्पादवण्णना
वेदनाय समं सह एकस्मिं आरम्मणे ओसरणकपवत्तनका वेदना समोसरणाति आह "इदं सहजातसमोसरणं नामा"ति ।
११३. सब्बेति उप्पत्तिद्वारवसेन भिन्दित्वा वुत्ता सविपाकफस्सा एव विज्ञाणादि वेदनापरियोसाना विपाकविथीति कत्वा । पटिच्चसमुप्पादकथा नाम वट्टकथाति आह "ठपेत्वा चत्तारो लोकुत्तरविपाकफस्से"ति। बहुधाति बहुप्पकारेन । अयहि पञ्चद्वारे चक्खुपसादादिवत्थुकानं पञ्चन्नं वेदनानं चक्खुसम्फस्सादिको फस्सो सहजातअञमञनिस्सयविपाकआहारसम्पयुत्तअत्थिअविगतवसेनं अट्ठधा पच्चयो होति । सेसानं पन एकेकस्मिं द्वारे सम्पटिच्छनसन्तीरणतदारम्मणवसेन पवत्तानं कामावचरविपाकवेदनानं चक्खुसम्फस्सादिको फस्सो उपनिस्सयवसेन एकधाव पच्चयो होति । मनोद्वारेपि तदारम्मणवसेन पवत्तानं कामावचरविपाकवेदनानं सहजातमनोसम्फस्सो तथेव अठ्ठधा पच्चयो होति, तथा पटिसन्धिभवङ्गचुतिवसेन पवत्तानं तेभूमकविपाकवेदनानं । या पन ता मनोद्वारे तदारम्मणवसेन पवत्ता कामावचरवेदना, तासं मनोद्वारावज्जनसम्पयुत्तो मनोसम्फस्सो उपनिस्सयवसेन एकधाव पच्चयो होतीति एवं फस्सो बहुधा वेदनाय पच्चयो होतीति वेदितब्बं ।
११४. वेदनादीनन्ति वेदनासञ्जासङ्घारविज्ञाणानं । असदिसभावाति अनुभवनसञ्जाननाभिसङ्घरणविजाननभावा । ते हि अञमञविधुरेन वेदयितादिरूपेन आकिरियन्ति पञ्जायन्तीति आकाराति बुच्चन्ति। तेयेवाति वेदनादीनं ते एव वेदयितादिआकारा । साधुकं दस्सियमानाति सक्कच्चं पच्चक्खतो विय पकासियमाना। तं तं लीनमत्थं गमेन्तीति “अरूपट्ठो आरम्मणाभिमुखनमनट्ठो''ति एवमादिकं तं तं लीनं अपाकटमत्थं गमेन्ति आपेन्तीति लिङ्गानि। तस्स तस्स सञ्जाननहेतुतोति तस्स तस्स अरूपठ्ठादिकस्स सल्लक्खणस्स कारणत्ता । निमीयन्ति अनुमीयन्ति एतेहीति निमित्तानि । तथा तथा अरूपभावादिप्पकारेन, वेदयितादिप्पकारेन च उद्दिसितब्बतो कथेतब्बतो उद्देसा । तस्माति “असदिसभावा''तिआदिना वुत्तमेवत्थं कारणभावेन पच्चामसति । यस्मा वेदनादीनं अञमञ्जअसदिसभावा यथावुत्तेनत्थेन आकारादयो, तस्मा अयं इदानि वुच्चमानो एत्थ पाळिपदे अत्थो।
नामसमूहस्साति आरम्मणाभिमुखं नमनटेन “नाम''न्ति लद्धसमञस्स वेदनादिचतुक्खन्धसङ्घातस्स अरूपधम्मपुञ्जस्स। पञत्तीति “नामकायो अरूपकलापो
80
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009983 |
| Book Title | Mahavagga Tika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 410 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 15 MB |