________________
दीघनिकाये पाथिकवग्गट्ठकथा
(५.१५७ - १५९)
एवंनामोति आदिमाह । सो एवमाहाति सो दिट्टिगतिको एवमाह । तत्थ किञ्चापि सस्सतोति वत्वा " ते च सत्ता संसरन्ती 'ति वदन्तस्स वचनं पुब्बापरविरुद्धं होति । दिट्ठिगतिकत्ता पनेस एतं न सल्लक्खेसि । दिट्ठिगतिकस्स हि ठानं वा नियमो वा नत्थि । इमं गहेत्वा इमं विस्सज्जेति इमं विस्सज्जेत्वा इमं गण्हातीति ब्रह्मजाले वित्थारितमेवेतं । अयं ततियो सस्सतवादोति थेरो लाभिस्सेव वसेन तयो सस्सतवादे आह । भगवता पन तक्कीवादम्पि गत्वा ब्रह्मजाले चत्तारो वृत्ता । एतेसं पन तिण्णं वादानं वित्थारकथा ब्रह्मजाले (दी० नि० अट्ठ० १.३०) वुत्तनयेनेव वेदितब्बा । सेसमिधापि पुरिमनयेनेव वित्थारेतब्बं ।
७०
१५७. गणनाय वाति पिण्डगणनाय । सङ्घानेनाति अच्छिद्दकवसेन मनोगणनाय । उभयथापि पिण्डगणनमेव दस्सेति । इदं वुत्तं होति, वस्सानं सतवसेन सहस्सवसेन सतसहस्सवसेन कोटिवसेन पिण्डं कत्वापि एत्तकानि वस्ससतानीति वा एत्तका वस्सकोटियोति वा एवं सङ्घातुं न सक्का । तुम्हे पन अत्तनो दसन्नं पारमीनं पूरितत्ता सब्बञ्जतञ्ञणस्स सुप्पटिविद्धत्ता यस्मा वो अनावरणञाणं सूरं वहति । तस्मा देसनाञाणकुसलतं पुरक्खत्वा वस्सगणनायपि परियन्तिकं कत्वा कप्पगणना परिच्छिन्दित्वा एत्तकन्ति दस्सेथाति दीपेति । पाळियत्थो पनेत्थ वृत्तनयोयेव । समिधापि पुरिमनयेनेव योजेतब्बं ।
१५८. एतदानुत्तरियं भन्ते, सत्तानं चुतूपपातत्राणेति भन्ते यापि अयं सत्तानं चुतिपटिसन्धिवसेन आणदेसना, सापि तुम्हाकंयेव अनुत्तरा । अतीतबुद्धापि एवमेव देसेसुं । अनागतापि एवमेव देसेस्सन्ति । तुम्हे तेसं अतीतानागतबुद्धानं आणेन संसन्दित्वाव देसयित्थ । “इमिनापि कारणेन एवंपसन्नो अहं भन्ते भगवती "ति दीपेति । पाळियत्थो पत्थ वित्थारितोयेव ।
१५९. सासवा सउपधिकाति सदोसा सउपारम्भा । नो अरियाति वुच्चतीति अरियिद्धीति न वुच्चति । अनासवा अनुपधिकाति निद्दोसा अनुपारम्भा । अरियाति बुच्चतीति अरियिद्धीति वुच्चति । अप्पटिकूलसञ्जी तत्थ विहरतीति कथं अप्पटिकूलसञ्जी तत्थ विहरतीति ? पटिकूले सत्ते मेत्तं फरति, सङ्घारे धातुसञ्ञ उपसंहरति । यथाह " कथं पटिकूले अप्पटिकूलसञ्जी विहरति (पटि० म० ३.९७ ) ? अनिट्ठस्मिं वत्थुस्मिं मेत्ताय वा फरति, धातुतो वा उपसंहरती 'ति । पटिकूलसञ्जी तत्थ विहरतीति अप्पटिकूले सत्ते असुभसञ्ञ फरति, सङ्घारे अनिच्चसञ्ञ उपसंहरति । यथाह "कथं अप्पटिकूले
Jain Education International
70
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org