________________
(५.१४८ - १४८)
त्रिदं वत्थु - एको राजा तिस्सो मुत्ता गहेत्वा पुरोहितं पुच्छि " किं मे, आचरिय, हत्थे 'ति ? सो इतो चितो च ओलोकेसि । तेन च समयेन एका सरबू “मक्खिकं गहेस्सामी 'ति पक्खन्दि, गहणकाले मक्खिका पलाता, सो मक्खिकाय मुत्तत्ता “मुत्ता महाराजा "ति आह । मुत्ता ताव होतु, कति मुत्ताति ? सो पुन निमित्तं ओलोकेसि । अथ अविदूरे कुक्कुटो तिक्खत्तुं सद्दं निच्छारेसि । ब्राह्मणो " तिस्सो महाराजा "ति आह । एवं एकच्चो आगतनिमित्तेन कथेति । एतेनुपायेन गतठितनि मित्तेहिपि कथनं वेदितब्बं ।
आदेसनविधादेसनावण्णना
अमनुस्सानन्ति यक्खपिसाचादीनं । देवतानन्ति चातुमहाराजिकादीनं । सर्व्वं त्वाति अञ्ञस्स चित्तं त्वा कथेन्तानं सद्दं सुत्वा । वितक्कविष्फारसद्दन्ति वितक्कविप्फारवसेन उप्पन्नं विप्पलपन्तानं सुत्तपमत्तादीनं सद्दं । सुत्वाति तं सद्दं सुत्वा । यं वितक्कयतो तस्स सो सद्दो उप्पन्नो, तस्स वसेन " एवम्पि ते मनो" ति आदिसति । मनोसङ्घारा पणिहिताति चित्तसङ्घारा सुट्ठपिता । वितक्केस्सतीति वितक्कयिस्सति पवत्तेस्सतीति पजानाति । जानन्तो च आगमनेन जानाति, पुब्बभागेन जानाति, अन्तोसमापत्तियं चित्तं ओलोकेत्वा जानाति । आगमनेन जानाति नाम कसिणपरिकम्मकालेयेव येनाकारेन एस कसिणभावनं आरद्धो पठमज्झानं वा... पे०... चतुत्थज्झानं वा अट्ठसमापत्तियो वा निब्बत्तेस्सतीति जानाति । पुब्बभागेन जानाति नाम समथविपस्सनाय आरद्धायेव जानाति, येनाकारेन एस विपस्सनं आरद्धो सीतापत्तिमग्गं वा निब्बत्तेस्सति, सकदागामिमग्गं वा निब्बत्तेस्सति, अनागामिमग्गं वा निब्बत्तेस्सति, अरहत्तमग्गं वा निब्बत्तेस्सतीति जानाति । अन्तोसमापत्तियं चित्तं ओलोकेत्वा जानाति नाम येनाकारेन इमस्स मनोसङ्घारा सुट्ठपिता, इमस्स नाम चित्तस्स अनन्तरा इमं नाम वितक्कं वितक्केस्सति । इतो वुट्ठितस्स एतस्स हानभागियो वा समाधि भविस्सति, ठितिभागियो वा विसेसभागियो वा निब्बेधभागियो वा अभिञ्ञायो वा निब्बत्तेस्सतीति जानाति ।
Jain Education International
तत्थ पुथुज्जनो चेतोपरियञाणलाभी पुथुज्जनानंयेव चित्तं जानाति, न अरियानं । अरियेसुपि हेट्ठिमो हेट्ठिमो उपरिमस्स उपरिमस्स चित्तं न जानाति, उपरिमो पन हेट्ठिमस्स जानाति । एतेसु च सोतापन्नो सोतापत्तिफलसमापत्तिं समापज्जति । सकदागामी, अनागामी, अरहा, अरहत्तफलसमापत्तिं समापज्जति । उपरिमो हेट्ठिमं न समापज्जति । सहि हेट्ठिमा हेट्टिमा समापत्ति तत्रुपपत्तियेव होति । तथैव तं होतीति इदं एकंसेन तथेव होति । चेतोपरियञाणवसेन ञातञ्हि अञ्ञथाभावी नाम नत्थि । सेसं पुरिमनयेनेव योजेब्बं ।
६३
63
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org