________________
१५२
दीघनिकाये पाथिकवग्गट्ठकथा
(१०.३०५-३०५)
तेनेवाह "खये आणन्ति मग्गसमनिस्स आणं। अनुप्पादे आणन्ति फलसमनिस्स आण"न्ति । इमे खो, आवुसोतिआदि एकके वुत्तनयेनेव योजेतब्बं । इति पञ्चतिंसाय दुकानं वसेन थेरो सामग्गिरसं दस्सेसीति ।
दुकवण्णना निहिता।
तिकवण्णना
३०५. इति दुकवसेन सामग्गिरसं दस्सेत्वा इदानि तिकवसेन दस्सेतुं पुन आरभि | तत्थ लुब्भतीति लोभो। अकुसलञ्च तं मूलञ्च, अकुसलानं वा मूलन्ति अकुसलमूलं । दुस्सतीति दोसो। मुव्हतीति मोहो। तेसं पटिपक्खनयेन अलोभादयो वेदितब्बा।
दुटु चरितानि, विरूपानि वा चरितानीति दुचरितानि । कायेन दुच्चरितं, कायतो वा पवत्तं दुच्चरितन्ति कायदुच्चरितं । सेसेसुपि एसेव नयो । सुट्ठ चरितानि, सुन्दरानि वा चरितानीति सुचरितानि। द्वेपि चेते तिका पण्णत्तिया वा कम्मपथेहि वा कथेतब्बा । पञत्तिया ताव कायद्वारे पञ्चत्तसिक्खापदस्स वीतिक्कमो कायदुच्चरितं । अवीतिक्कमो कायसुचरितं। वचीद्वारे पञत्तसिक्खापदस्स वीतिक्कमो वचीदुच्चरितं, अवीतिक्कमो वचीसुचरितं। उभयत्थ पञ्चत्तस्स सिक्खापदस्स वीतिक्कमोव मनोदुच्चरितं, अवीतिक्कमो मनोसुचरितं। अयं पण्णत्तिकथा । पाणातिपातादयो पन तिस्सो चेतना कायद्वारेपि वचीद्वारेपि उप्पन्ना कायदुच्चरितं। चतस्सो मुसावादादिचेतना वचीदुच्चरितं। अभिज्झा ब्यापादो मिच्छादिट्ठीति तयो चेतनासम्पयुत्तधम्मा मनोदुच्चरितं । पाणातिपातादीहि विरमन्तस्स उप्पन्ना तिस्सो चेतनापि विरतियोपि कायसुचरितं । मुसावादादीहि विरमन्तस्स चतस्सो चेतनापि विरतियोपि वचीसुचरितं। अनभिज्झा अब्यापादो सम्मादिट्ठीति तयो चेतनासम्पयुत्तधम्मा मनोसुचरितन्ति अयं कम्मपथकथा ।
कामपटिसंयुत्तो वितक्को कामवितक्को। ब्यापादपटिसंयुत्तो वितक्को ब्यापादवितक्को। विहिंसापटिसंयुत्तो वितक्को विहिंसावितक्को। तेसु द्वे सत्तेसुपि सङ्खारेसुपि उप्पज्जन्ति । कामवितक्को हि पिये मनापे सत्ते वा सङ्खारे वा वितक्केन्तस्स उप्पज्जति ।
152
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org