________________
१५०
दीघनिकाये पाथिकवग्गट्ठकथा
वित्थारितं अप्पटिसङ्घाय अकम्पनञाणं । भावनाबलन्ति भावेन्तस्स उप्पन्नं बलं । अत्थतो वीरियसम्बोज्झङ्गसीसेन सत्त बोझङ्गा होन्ति । वुत्तम्पि चेतं - " तत्थ कतमं भावनाबलं ? या कुसलानं धम्मानं आसेवना भावना बहुलीकम्मं, इदं वुच्चति भावनाबलं । सत्तबोज्झङ्गा भावनाबल' 'न्ति ।
सतिबलन्ति अस्सतिया अकम्पनवसेन सतियेव । समाधिबलन्ति उद्धच्चे अकम्पनवसेन समाधियेव । समथो समाधि । विपस्सना पञ्ञा । समथोव तं आकारं गहेत्वा पुन पवत्तेतब्बस्स समथस्स निमित्तवसेन समथनिमित्तं पग्गाहनिमित्तेपि एसेव नयो । पग्गाहो वीरियं। अविक्खेपो एकग्गता । इमेहि पन सति च सम्पजञ्ञञ्च पटिसङ्घानबलञ्च भावनाबलञ्च सतिबलञ्च समाधिबलञ्च समथो च विप्पस्सना च समथनिमित्तञ्च पग्गाहनिमित्तञ्च पग्गाहो च अविक्खेपो चाति छहि दुकेहि परतो सीलदिट्ठिसम्पदादुकेन च लोकियोकुत्तरमिस्सका धम्मा कथिता ।
( १०.३०४-३०४)
सीलविपत्तीति " तत्थ कतमा सीलविपत्ति ? कायिको वीतिक्कमो...पे०... सब्बम्पि दुस्सील्यं सीलविपत्ती 'ति एवं वुत्तो सीलविनासको असंवरो । दिट्ठिविपत्तीति "तत्थ कतमा दिट्ठविपत्ति ? नत्थि दिन्नं नत्थि यिट्ठन्ति एवं आगता सम्मादिट्ठिविनासिका मिच्छादिट्ठि |
सीलसम्पदाति " तत्थ कतमा सीलसम्पदा ? कायिको अवीतिक्कमो "ति एवं पुब्बे वुत्तसोरच्चमेव सीलस्स सम्पादनतो परिपूरणतो “सीलसम्पदा "ति वृत्तं । एत्थ च "सब्बोपि सीलसंवरो सीलसम्पदा" ति इदं मानसिकपरियादानत्थं वृत्तं । दिट्ठिसम्पदाति “ तत्थ कतमा दिट्ठिसम्पदा ? अस्थि दिन्नं अत्थि यिट्टं... पे०... सच्छिकत्वा पवेदेन्तीति या एवरूपा पञ्ञा पजानना'ति एवं आगतं दिट्ठिपारिपूरिभूतं जाणं ।
Jain Education International
सीलविसुद्धीति विसुद्धिं पापेतुं समत्थं सीलं । अभिधम्मे पनायं “ तत्थ कतमा सीलविसुद्धि ? कायिको अवीतिक्कमो वाचसिको अवीतिक्कमो कायिकवाचसिको अवतिक्कमो, अयं वुच्चति सीलविसुद्धी" ति एवं विभत्ता । दिट्ठविसुद्धीति विद्धिं पापेतुं समत्थं दस्सनं । अभिधम्मे पनायं “ तत्थ कतमा दिट्ठिविसुद्धि ? कम्मस्सकतञाणं सच्चानुलोमिकञाणं मग्गसमङ्गिस्सत्राणं फलसमङ्गिस्सञाण "न्ति एवं वृत्ता । एत्थ च तिविधं दुच्चरितं अत्तना कतम्पि परेन कतम्पि सकं नाम न होति अत्थभञ्जनतो । सुचरितं सकं नाम अत्थजननतोति एवं जाननं कम्मस्सकतञाणं नाम । तस्मिं ठत्वा बहुं वट्टगामिकम्मं
150
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org