Mahavaggatthakatha

SR No.: 009980
Original Sutra Author: N/A
Author: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publication Year: 1998
Total Pages: 466
Language: Sanskrit
Classification: Interfaith & Buddhism
File Size: 20 MB

Page 79

५४
दीघनिकाये महावग्गट्ठकथा
(१.७०-७०)
किलेसावरणेन समन्नागता, अस्सद्धा अच्छन्दिका दुप्पञा अभब्बा नियामं ओक्कमितुं कुसलेसु धम्मेसु सम्मत्तं, इमे ते सत्ता अभब्बा । कतमे सत्ता भब्बा ? ये ते सत्ता न कम्मावरणेन...पे०...इमे ते सत्ता भब्बा"ति (विभं० ८२७; पटि० म० १.११४) ।
तत्थ सब्बेपि अभब्बपुग्गले पहाय भब्बपुग्गलेयेव आणेन परिग्गहेत्वा -- “एत्तका रागचरिता, एत्तका दोसमोहवितक्कसद्धाबुद्धिचरिता''ति छ कोट्ठासे अकासि । एवं कत्वा – “धम्म देसेस्सामी''ति चिन्तेसि । ब्रह्मा तं ञत्वा सोमनस्सजातो भगवन्तं गाथाहि अज्झभासि । इदं सन्धाय – “अथ खो सो, भिक्खवे, महाब्रह्मा"तिआदि वुत्तं ।
७०. तत्थ अज्झभासीति अधिअभासि, अधिकिच्च आरब्भ अभासीति अत्थो ।
सेले यथा पब्बतमुद्भनिद्वितोति सेलमये एकग्घने पब्बतमुद्धनि यथाठितोव, न हि तत्थ ठितस्स दस्सनत्थं गीवुक्खिपनपसारणादिकिच्चं अस्थि । तथूपमन्ति तप्पटिभागं सेलपब्बतूपमं । अयं पनेत्थ सङ्घपत्थो, यथा सेलपब्बतमुद्धनि यथाठितोव चक्खुमा पुरिसो समन्ततो जनतं पस्सेय्य, तथा त्वम्पि सुमेध, सुन्दरपञसब्ब ताणेन समन्तचक्खु भगवा धम्ममयं पञ्जामयं पासादमारुयह सयं अपेतसोको सोकावतिण्णं जातिजराभिभूतं जनतं अपेक्खस्सु, उपधारय उपपरिक्ख ।
अयमेत्थ अधिप्पायो - यथा हि पब्बतपादे समन्ता महन्तं खेत्तं कत्वा तत्थ केदारपाळीसु कुटिकायो कत्वा रत्तिं अग्गिं जालेय्युं । चतुरङ्गसमन्नागतञ्च अन्धकारं अस्स | अथस्स पब्बतस्स मत्थके ठत्वा चक्खुमतो पुरिसस्स भूमिं ओलोकयतो नेव खेत्तं, न केदारपाळियो, न कुटियो, न तत्थ सयितमनुस्सा पञ्जायेय्यु, कुटिकासु पन अग्गिजालमत्तमेव पायेय्य । एवं धम्मपासादमारुयह सत्तनिकायं ओलोकयतो तथागतस्स ये ते अकतकल्याणा सत्ता, ते एकविहारे दक्खिणजाणुपस्से निसिन्नापि बुद्धचक्खुस्स आपाथं नागच्छन्ति, रत्तिं खित्तसरा विय होन्ति । ये पन कतकल्याणा वेनेय्यपुग्गला, ते तस्स दूरे ठितापि आपाथं आगच्छन्ति, सो अग्गि विय हिमवन्तपब्बतो विय च । वुत्तम्पि चेतं -
"दूरे सन्तो पकासेन्ति, हिमवन्तोव पब्बतो । असन्तेत्थ न दिस्सन्ति, रत्तिं खित्ता यथा सरा"ति ।। (ध० प० ३०४)
54