________________
२४
दीघनिकाये महावग्गट्टकथा
(१.१९-२०)
१९. चत्तारो नं देवपुत्ता चातुहिसं रक्खाय उपगच्छन्तीति एत्थ चत्तारोति चतुन्नं महाराजानं वसेन वुत्तं । दससहस्सचक्कवाळेसु पन चत्तारो चत्तारो कत्वा चत्तालीससहस्सानि होन्ति । तत्थ इमस्मिं चक्कवाळे महाराजानो खग्गहत्था बोधिसत्तस्स आरक्खत्थाय उपगन्त्वा सिरिगल्भं पविठ्ठा, इतरे गब्भद्वारतो पट्ठाय अवरुद्धके पंसुपिसाचकादियक्खगणे पटिक्कमापेत्वा याव चक्कवाळा आरक्खं गण्हिंसु ।
किमत्थाय पनायं रक्खा ? नन पटिसन्धिक्खणे कललकालतो पट्ठाय सचेपि कोटिसतसहस्समारा कोटिसतसहस्ससिनेरुं उक्खिपित्वा बोधिसत्तस्स वा बोधिसत्तमातुया वा अन्तरायकरणत्थं आगच्छेय्युं, सब्बे अन्तराव अन्तरधायेय्युं । वुत्तम्पि चेतं भगवता रुहिरुप्पादवत्थुस्मिं - "अट्ठानमेतं, भिक्खवे, अनवकासो, यं परुपक्कमेन तथागतं जीविता वोरोपेय्य । अनुपक्कमेन, भिक्खवे, तथागता परिनिब्बायन्ति । गच्छथ, तुम्हे भिक्खवे, यथाविहारं, अरक्खिया, भिक्खवे तथागता''ति (चूळव० ३४१)। एवमेव, तेन परुपक्कमेन न तेसं जीवितन्तरायो अत्थि, सन्ति खो पन अमनुस्सा विरूपा दुद्दसिका भेरवरूपा मिगपक्खिनो, येसं रूपं वा दिस्वा सदं वा सुत्वा बोधिसत्तमातु भयं वा सन्तासो वा उप्पज्जेय्य, तेसं निवारणत्थाय रक्खं अग्गहेसुं । अपिच बोधिसत्तस्स पुञतेजेन सजातगारवा अत्तनो गारवचोदितापि ते एवमकंसु ।
किं पन ते अन्तोगब्भं पविसित्वा ठिता चत्तारो महाराजानो बोधिसत्तस्स मातुया अत्तानं दस्सेन्ति, न दस्सेन्तीति ? नहानमण्डनभोजनादिसरीरकिच्चकाले न दस्सेन्ति, सिरिगल्भं पविसित्वा वरसयने निपन्नकाले पन दस्सेन्ति । तत्थ किञ्चापि अमनुस्सदस्सनं नाम मनुस्सानं सप्पटिभयं होति, बोधिसत्तस्स माता पन अत्तनो चेव पुत्तस्स च पुञानुभावेन ते दिस्वा न भायति, पकतिअन्तेपुरपालकेसु विय अस्सा एतेसु चित्तं उप्पज्जति ।
२०. पकतिया सीलवतीति सभावेनेव सीलसम्पन्ना । अनुप्पन्ने किर बुद्धे मनुस्सा तापसपरिब्बाजकानं सन्तिके वन्दित्वा उक्कुटिकं निसीदित्वा सीलं गण्हन्ति । बोधिसत्तमातापि कालदेविलस्स इसिनो सन्तिके सीलं गण्हाति । बोधिसत्ते पन कुच्छिगते अञस्स पादमूले निसीदितुं नाम न सक्का, समानासने निसीदित्वा गहितसीलम्पि आवज्जनकरणमत्तं होति । तस्मा सयमेव सीलं अग्गहेसीति वुत्तं होति ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org