________________
(९.३८४-३८४)
आयतनपब्बवण्णना
३३७
पटिघसंयोजनं उप्पज्जति । “ठपेत्वा मं को अञो एतं आरम्मणं विभावेतुं समत्थो अत्थी"ति मञतो मानसंयोजनं उप्पज्जति । एतं रूपारम्मणं निच्चं धुवन्ति गण्हतो दिट्ठिसंयोजनं उप्पज्जति । "एतं रूपारम्मणं सत्तो नु खो, सत्तस्स नु खो"ति विचिकिच्छतो विचिकिच्छासंयोजनं उप्पज्जति । “सम्पत्तिभवे वत नो इदं सुलभं जात"न्ति भवं पत्थेन्तस्स भवरागसंयोजनं उप्पज्जति । “आयतिम्पि एवरूपं सीलब्बतं समादियित्वा सक्का लद्धन्ति सीलब्बतं समादियन्तस्स सीलब्बतपरामाससंयोजनं उप्पज्जति । “अहो वत तं रूपारम्मणं अछे न लभेय्यु"न्ति उसूयतो इस्सासंयोजनं उप्पज्जति । अत्तना लद्धं रूपारम्मणं अञस्स मच्छरायतो मच्छरियसंयोजनं उप्पज्जति । सब्बेहेव सहजातअज्ञाणवसेन अविज्जासंयोजनं उप्पज्जति ।
यथा च अनुप्पनस्साति येन कारणेन असमुदाचारवसेन अनुप्पन्नस्स तस्स दसविधस्सापि संयोजनस्स उप्पादो होति, तञ्च कारणं पजानाति । यथा च उप्पनस्साति अप्पहीनटेन पन समुदाचारवसेन वा उप्पन्नस्स तस्स दसविधस्सापि संयोजनस्स येन कारणेन पहानं होति, तञ्च कारणं पजानाति। यथा च पहीनस्साति तदङ्गविक्खम्भनप्पहानवसेन पहीनस्सापि तस्स दसविधस्स संयोजनस्स येन कारणेन आयतिं अनुप्पादो होति, तञ्च पजानाति । केन कारणेन पनस्स आयतिं अनुप्पादो होति ? दिट्ठिविचिकिच्छासीलब्बतपरामासइस्सामच्छरियभेदस्स ताव पञ्चविधस्स संयोजनस्स सोतापत्तिमग्गेन आयतिं अनुप्पादो होति । कामरागपटिघसंयोजनद्वयस्स ओळारिकस्स सकदागामिमग्गेन, अणुसहगतस्स अनागामिमग्गेन, मानभवरागाविज्जासंयोजनत्तयस्स अरहत्तमग्गेन आयतिं अनुप्पादो होति । सोतञ्च पजानाति सद्दे चातिआदीसुपि एसेव नयो । अपिचेत्थ आयतनकथा वित्थारतो विसुद्धिमग्गे आयतननिद्देसे वुत्तनयेनेव वेदितब्बा ।
इति अज्झत्तं वाति एवं अज्झत्तिकायतनपरिग्गण्हनेन अत्तनो वा धम्मसु बाहिरायतनपरिग्गण्हनेन परस्स वा धम्मेसु, कालेन वा अत्तनो, कालेन वा परस्स धम्मेसु धम्मानुपस्सी विहरति । समुदयवया पनेत्थ "अविज्जासमुदया चक्खुसमुदयो'"ति रूपायतनस्स रूपक्खन्धे, अरूपायतनेसु मनायतनस्स विज्ञाणक्खन्धे, धम्मायतनस्स सेसक्खन्धेसु वुत्तनयेन नीहरितब्बा। लोकुत्तरधम्मा न गहेतब्बा । इतो परं वुत्तनयमेव । केवलम्हि इध आयतनपरिग्गाहिका सति दुक्खसच्चन्ति एवं योजनं कत्वा आयतनपरिग्गाहकस्स भिक्खुनो निय्यानमुखं वेदितब्बं । सेसं तादिसमेवाति ।
आयतनपब् निहितं ।
337
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org