________________
(९.३७५-३७५)
इरियापथपब्बवण्णना
३२१
उप्पज्जति, तं वायं जनेति, वायो विज्ञत्तिं जनेति, चित्तकिरियवायोधातुविष्फारेन सकलकायस्स पुरतो अभिनीहारो गमनन्ति वुच्चति । ठानादीसुपि एसेव नयो ।
तत्रापि हि “तिवामी"ति चित्तं उप्पज्जति, तं वायं जनेति, वायो विज्ञत्तिं जनेति, चित्तकिरियवायोधातुविष्फारेन सकलकायस्स कोटितो पट्ठाय उस्सितभावो ठानन्ति वुच्चति । “निसीदामी''ति चित्तं उप्पज्जति, तं वायं जनेति, वायो विज्ञत्तिं जनेति, चित्तकिरियवायोधातुविष्फारेन हेट्ठिमकायस्स समिञ्जनं उपरिमकायस्स उस्सितभावो निसज्जाति वुच्चति । "सयामी"ति चित्तं उप्पज्जति, तं वायं जनेति, वायो विज्ञत्तिं जनेति, चित्तकिरियवायोधातुविप्फारेन सकलसरीरस्स तिरियतो पसारणं सयनन्ति वुच्चतीति ।
तस्स एवं पजानतो एवं होति “सत्तो गच्छति, सत्तो तिकृती"ति वुच्चति, अत्थतो पन कोचि सत्तो गच्छन्तो वा ठितो वा नत्थि । यथा पन “सकटं गच्छति, सकटं तिकृती"ति वुच्चति, न च किञ्चि सकटं नाम गच्छन्तं वा ठितं वा अत्थि, चत्तारो पन गोणे योजत्वा छेकम्हि सारथिम्हि पाजेन्ते “सकटं गच्छति, सकटं तिकृती"ति वोहारमत्तमेव होति, एवमेव अजाननटेन सकटं विय कायो, गोणा विय चित्तजवाता, सारथि विय चित्तं । “गच्छामि तिट्ठामी''ति चित्ते उप्पन्ने वायोधातु विज्ञत्तिं जनयमाना उप्पज्जति, चित्तकिरियवायोधातुविष्फारेन गमनादीनि पवत्तन्ति, ततो “सत्तो गच्छति, सत्तो तिट्ठति, अहं गच्छामि, अहं तिट्ठामी''ति वोहारमत्तं होति । तेनाह -
“नावा मालुतवेगेन, जियावेगेन तेजनं । यथा याति तथा कायो, याति वाताहतो अयं ।।
यन्तं सुत्तवसेनेव, चित्तसुत्तवसेनिदं । पयुत्तं काययन्तम्पि, याति ठाति निसीदति ।।
को नाम एत्थ सो सत्तो, यो विना हेतुपच्चये । अत्तनो आनुभावेन, तिढे वा यदि वा वजे"ति ।।
तस्मा एवं हेतुपच्चयवसेनेव पवत्तानि गमनादीनि सल्लक्खेन्तो एस “गच्छन्तो वा
321
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
