________________
६
दीघनिकाये महावग्गट्ठकथा
आयुपरिच्छेदवण्णना
५. इति भगवा "इतो सो, भिक्खवे "तिआदिना नयेन कप्पपरिच्छेदवसेन पुब्बेनिवासं दस्सेत्वा इदानि तेसं बुद्धानं जातिपरिच्छेदादिवसेन दस्सेतुं विपस्सी, भिक्खवेतिआदिमाह । तत्थ आयुपरिच्छेदे परित्तं लहुकन्ति उभयमेतं अप्पकस्सेव वेवचनं । यहि अप्पकं, तं परित्तञ्चैव लहुकञ्च होति ।
अप्पं वा भिय्योति वस्ससततो वा उपरि अप्पं, अञ्ञ वस्ससतं अपत्वा वीसं वा तिंसं वा चत्तालीसं वा पण्णासं वा सट्ठि वा वस्सानि जीवति । एवं दीघायुको पन अतिदुल्लभो, असुको किर एवं चिरं जीवतीति तत्थ तत्थ गन्त्वा दट्ठब्बो होति । तत्थ विसाखा उपासिका वीसवस्ससतं जीवति, तथा पोक्खरसाति ब्राह्मणो, ब्रह्मायु ब्राह्मणो, सेलो ब्राह्मणो, बावरियब्राह्मणो, आनन्दत्थेरो, महाकस्सपत्थेरोति । अनुरुद्धत्थेरो पन वस्ससतञ्चेव पण्णासञ्च वस्सानि, बाकुलत्थेरो वस्ससतञ्चैव सट्टि च वस्सानि । अयं सब्बदीघायुको । सोपि द्वे वस्ससतानि न जीवति ।
विपस्सी आयो पन सब्बे प बोधिसत्ता मेत्तापुब्बभागेन सोमनस्ससहगतञाणसम्पयुत्तअसङ्घारिकचित्तेन मातुकुच्छिस्मिं पटिसन्धिं गहिंसु । तेन चित्तेन गहिताय पटिसन्धिया असङ्ख्येय्यं आयु, इति सब्बे बुद्धा असङ्ख्येय्यायुका । ते कस्मा असङ्ख्येय्यं न अट्ठसु ? उतुभोजनविपत्तिया । उतुभोजनवसेन हि आयु हायतिपि वड्डतिपि ।
Jain Education International
(१.५-५)
तत्थ यदा राजानो अधम्मिका होन्ति, तदा उपराजानो, सेनापति, सेट्ठि, सकलनगरं, सकलरट्टं अधम्मिकमेव होति; अथ तेसं आरक्खदेवता, तासं देवतानं मित्ता भूमट्ठदेवता, तासं देवतानं मित्ता आकासट्टकदेवता, आकासट्ठकदेवतानं मित्ता उण्हवलाहका देवता, तासं मित्ता अब्भवलाहका देवता, तासं मित्ता सीतवलाहका देवता, तासं मित्ता वस्सवलाहका देवता, तासं मित्ता चातुमहाराजिका देवता, तासं मित्ता तावतिंसा देवता, तासं मित्ता यामा देवताति एवमादि । एवं याव भवग्गा ठपेत्वा अरियसावके सब्बा देवब्रह्मपरिसापि अधम्मिकाव होन्ति । तासं अधम्मिकताय विसमं चन्दिमसूरिया परिहरन्ति, वातो यथामग्गेन न वायति, अयथामग्गेन वायन्तो आकासक विमानानि खोभेति, विमानेसु खोभितेसु देवतानं कीळनत्थाय चित्तानि न नमन्ति देवतानं कीळनत्थाय चित्तेसु
6
For Private & Personal Use Only
,
www.jainelibrary.org