Page Text
________________
(८.३५९-३५९)
वेदनाकम्मट्ठानवण्णना
२८३
विचरति, सो अज्ज अज्जाति पटिवेधं आकङ्खमानो तथारूपे दिवसे उतुसप्पायं, पुग्गलसप्पायं, भोजनसप्पायं, धम्मसवनसप्पायं वा लभित्वा एकपल्लङ्केन निसिन्नोव विपस्सनं मत्थकं पापेत्वा अरहत्ते पतिट्ठाति । एवमिमेसम्पि तिण्णं जनानं याव अरहत्ता कम्मट्ठानं कथितं होति ।
इध पन भगवा अरूपकम्मट्ठानं कथेन्तो वेदनासीसेन कथेसि । फस्सवसेन हि विज्ञाणवसेन वा कथियमानं एतस्स न पाकटं होति, अन्धकारं विय खायति । वेदनावसेन पन पाकटं होति। कस्मा? वेदनानं उप्पत्तिया पाकटताय । सुखदुक्खवेदनानहि उप्पत्ति पाकटा | यदा सुखं उप्पज्जति, तदा सकलं सरीरं खोभेन्तं मद्दन्तं फरमानं अभिसन्दयमानं सतधोतसप्पिं खादापयन्तं विय, सतपाकतेलं मक्खयमानं विय, घटसहस्सेन परिळाहं निब्बापयमानं विय, “अहो सुखं, अहो सुख"न्ति वाचं निच्छारयमानमेव उप्पज्जति । यदा दुक्खं उप्पज्जति, तदा सकलसरीरं खोभेन्तं मद्दन्तं फरमानं अभिसन्दयमानं तत्तफालं पवेसेन्तं विय, विलीनतम्बलोहेन आसिञ्चन्तं विय, सुक्खतिणवनप्पतिम्हि अरचे दारुउक्काकलापं खिपमानं विय “अहो दुक्खं, अहो दुक्ख"न्ति विप्पलापयमानमेव उप्पज्जति । इति सुखदुक्खवेदनानं उप्पत्ति पाकटा होति ।
अदुक्खमसुखा पन दुद्दीपना अन्धकारेन विय अभिभूता। सा सुखदुक्खानं अपगमे सातासातपटिक्खेपवसेन मज्झत्ताकारभूता अदुक्खमसुखा वेदनाति नयतो गण्हन्तस्स पाकटा होति । यथा किं ? यथा अन्तरा पिट्ठिपासाणं आरुहित्वा पलातस्स मिगस्स अनुपदं गच्छन्तो मिगलुद्दको पिट्ठिपासाणस्स ओरभागेपि परभागेपि पदं दिस्वा मज्झे अपस्सन्तोपि "इतो आरुळहो, इतो ओरुळ्हो, मज्झे पिट्टिपासाणे इमिना पदेसेन गतो भविस्सती"ति नयतो जानाति । एवं आरुळहट्ठाने पदं विय हि सुखवेदनाय उप्पत्ति पाकटा होति, ओरुळ्हट्ठाने पदं विय दुक्खवेदनाय उप्पत्ति पाकटा होति, इतो आरुय्ह, इतो ओरुय्ह, मज्ञ एवं गतोति नयतो गहणं विय सुखदुक्खानं अपगमे सातासातपटिक्खेपवसेन मज्झत्ताकारभूता अदुक्खमसुखा वेदनाति नयतो गण्हन्तस्स पाकटा होति । एवं भगवा पठमं रूपकम्मट्ठानं कथेत्वा पच्छा अरूपकम्मट्ठानं वेदनावसेन निवत्तेत्वा दस्सेसि ।
न केवलञ्च इधेव एवं दस्सेसि, महासतिपट्टाने, मज्झिमनिकायम्हि सतिपट्टाने, चूळतहासङ्घये, महातहासङ्घये, चूळवेदल्लसुत्ते, महावेदल्लसुत्ते, रट्टपालसुत्ते, मागण्डियसुत्ते, धातुविभङ्गे, आनेजसप्पाये, सकले वेदनासंयुत्तेति एवं अनेकेसु सुत्तन्तेसु पठमं रूपकम्मट्ठानं
283
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009980 |
| Book Title | Mahavaggatthakatha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 466 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 20 MB |