________________
२८०
दीघनिकाये महावग्गट्ठकथा
(८.३५८-३५८)
वा''तिआदीनि वत्वा मच्छरियं करोति । एवं ताव उभयम्पि पियसत्तनिदानं होति । भिक्खुस्स पन पत्तचीवरपरिक्खारजातं, गहठ्ठस्स वा अलङ्कारादिउपकरणं पियं होति मनापं, सो अञस्स तादिसं उप्पज्जमानं दिस्वा “अहो वतस्स एवरूपं न भवेय्या''ति इस्सं करोति, याचितो वापि "मयम्पेतं ममायन्ता न परिभुजाम, न सक्का दातुन्ति मच्छरियं करोति । एवं उभयम्पि पियसङ्खारनिदानं होति । अप्पिये पन ते वुत्तप्पकारे सत्ते च सङ्घारे च लभित्वा सचेपिस्स ते अमनापा होन्ति, तथापि किलेसानं विपरीतवुत्तिताय "ठपेत्वा मं को अञ्जो एवरूपस्स लाभी"ति इस्सं वा करोति, याचितो तावकालिकम्पि अददमानो मच्छरियं वा करोति । एवं उभयम्पि अप्पियसत्तसङ्खारनिदानं होति ।
छन्दनिदानन्ति एत्थ परियेसनछन्दो, पटिलाभछन्दो, परिभोगछन्दो, सन्निधिछन्दो, विस्सज्जनछन्दोति पञ्चविधो छन्दो ।
कतमो परियेसनछन्दो ? इधेकच्चो अतित्तो छन्दजातो रूपं परियेसति, सदं । गन्धं । रसं । फोहब्बं परियेसति, धनं परियेसति । अयं परियेसनछन्दो ।
कतमो पटिलाभछन्दो ? इधेकच्चो अतित्तो छन्दजातो रूपं पटिलभति, सदं । गन्धं । रसं । फोहब्बं पटिलभति, धनं पटिलभति । अयं पटिलाभछन्दो ।
कतमो परिभोगछन्दो ? इधेकच्चो अतित्तो छन्दजातो रूपं परिभुञ्जति, सदं । गन्धं । रसं । फोट्टब्बं परिभुजति, धनं परिभुजति । अयं परिभोगछन्दो ।
कतमो सन्निधिछन्दो ? इधेकच्चो अतित्तो छन्दजातो धनसन्निचयं करोति “आपदासु भविस्सती"ति । अयं सन्निधिछन्दो।
कतमो विस्सज्जनछन्दो? इधेकच्चो अतित्तो छन्दजातो धनं विस्सज्जेति, हत्थारोहानं, अस्सारोहानं, रथिकानं, धनुग्गहानं- "इमे मं रखिस्सन्ति गोपिस्सन्ति ममायिस्सन्ति सम्परिवारयिस्सन्ती"ति । अयं विस्सज्जनछन्दो । इमे पञ्च छन्दा। इध तण्हामत्तमेव, तं सन्धाय इदं वुत्तं ।
वितक्कनिदानोति एत्थ “लाभं पटिच्च विनिच्छयो''ति (दी० नि० २.११०) एवं
280
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
