________________
२६८
दीघनिकाये महावग्गट्ठकथा
(८.३५३-३५३)
गन्धकटिपरिवेणं रथसद्देन समोहितं पञ्चङ्गिकतूरियं विय अहोसि। भगवतो यथापरिच्छिन्नकालवसेन समापत्तितो बुद्वितस्स रथसद्देनेव पठमावज्जनं उप्पज्जि, तस्मा एवमाह।
गोपकवत्थुवण्णना
३५३. सीलेसु परिपूरकारिनीति पञ्चसु सीलेसु परिपूरकारिनी। इत्थित्तं विराजेत्वाति इत्थित्तं नाम अलं, न हि इत्थित्ते ठत्वा चक्कवत्तिसिरिं, न सक्कमारब्रह्मसिरियो पच्चनुभवितुं, न पच्चेकबोधिं, न सम्मासम्बोधिं गन्तुं सक्काति एवं इत्थित्तं विराजेति नाम । महन्तमिदं पुरिसत्तं नाम सेढें उत्तमं, एत्थ ठत्वा सक्का एता सम्पत्तियो पापणितन्ति एवं पन परिसत्तं भावेति नाम । सापि एवमकासि । तेन वत्तं- "इत्थित्तं विराजेत्वा पुरिसत्तं भावेत्वा''ति । हीनं गन्धब्बकायन्ति हीनं लामकं गन्धब्बनिकायं । कस्मा पन ते परिसुद्धसीला तत्थ उप्पन्नाति ? पुब्बनिकन्तिया । पुब्बेपि किर नेसं एतदेव वसितट्टानं, तस्मा निकन्तिवसेन तत्थ उप्पन्ना । उपद्वानन्ति उपट्टानसालं । पारिचरियन्ति परिचरणभावं । गीतवादितेहि अम्हे परिचरिस्सामाति आगच्छन्ति । .
पटिचोदेसीति सारेसि । सो किर ते दिस्वा "इमे देवपुत्ता अतिविय विरोचेन्ति अतिवण्णवन्तो, किं नु खो कम्मं कत्वा आगता''ति आवज्जन्तो “भिक्खू अहेसु"न्ति अद्दस । ततो "भिक्खू होन्तु, सीलेसु परिपूरकारिनो"ति उपधारेन्तो “परिपूरकारिनो''ति अद्दस । “परिपूरकारिनो होन्तु, अञो गुणो अस्थि नत्थी"ति उपधारेन्तो "झानलाभिनो'"ति अद्दस । “झानलाभिनो होन्तु, कुहिं वासिका"ति उपधारेन्तो “मव्हंव कुलूपका'"ति अद्दस । परिसुद्धसीला नाम छसु देवलोकेसु यत्थिच्छन्ति, तत्थ निब्बत्तन्ति । इमे पन उपरिदेवलोके च न निब्बत्ता । झानलाभिनो नाम ब्रह्मलोके निब्बत्तन्ति, इमे च ब्रह्मलोके न निब्बत्ता । अहं पन एतेसं ओवादे ठत्वा देवलोकसामिकस्स सक्कस्स देवानमिन्दस्स पल्लङ्के पुत्तो हुत्वा निब्बत्तो, इमे हीने गन्धब्बकाये निब्बत्ता। अद्विवेधपग्गला नामेते वट्टेत्वा वठूत्वा गाळ्हं विज्झितब्बाति चिन्तेत्वा कुतोमुखा नामातिआदीहि वचनेहि पटिचोदेसि ।
तत्थ कुतोमुखाति भगवति अभिमुखे धम्मं देसेन्ते तुम्हे कुतोमुखा किं अञा विहिता इतो चितो च ओलोकयमाना उदाहु निद्दायमाना ? दुद्दिवरूपन्ति दुद्दिवसभावं दटुं
268
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org