________________
(६.२९७-२९८)
अट्ठयथाभुच्चवण्णना
२२५
पच्चेकबुद्धानम्पि हि सब्ब ताणे याथावसन्निट्ठानाभावतो वोहारवसेन कङ्खा नाम होतियेव, न एवं बुद्धस्स । सो हि भगवा सब्बत्थ विगतकथंकथोति दस्सेति ।
परियोसितसङ्कप्पोति यथा केचि सीलमत्तेन, केचि विपस्सनामत्तेन, केचि पठमज्झानेन...पे०... केचि नेवसनासचायतनसमापत्तिया, केचि सोतापन्नभावमत्तेन...पे०... केचि अरहत्तेन, केचि सावकपारमीजाणेन, केचि पच्चेकबोधिजाणेन परियोसितसङ्कप्पा परिपुण्णमनोरथा होन्ति, न एवं मम सत्था । मम पन सत्था सब्ब ताणेन परियोसितसङ्कप्पोति दस्सेति ।
अज्झासयं आदिब्रह्मचरियन्ति करणत्थे पच्चत्तवचनं, अधिकासयेन उत्तमनिस्सयभूतेन आदिब्रह्मचरियेन पोराणब्रह्मचरियभूतेन च अरियमग्गेन तिण्णविचिकिच्छो विगतकथंकथो परियोसितसङ्कप्पोति अत्थो । “पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु सामं सच्चानि अभिसम्बुज्झि, तत्थ च सब्ब तं पत्तो, बलेसु च वसीभाव"न्ति हि वचनतो परियोसितसङ्कप्पतापि भगवतो अरियमग्गेनेव निप्फन्नाति ।
२९७. यथरिव भगवाति यथा भगवा, एवं एकस्मिं जम्बुदीपतले चतूसु दिसासु चारिकं चरमाना अहो वत चत्तारो जिना धम्म देसेय्युन्ति पच्चासिसमाना वदन्ति | अथापरे तीसु मण्डलेसु एकतो विचरणभावं आकङ्खमाना तयो सम्मासम्बुद्धाति आहंसु । अपरे - "दस पारमियो नाम पूरेत्वा चतुत्रं तिण्णं वा उप्पत्ति दुल्लभा, सचे पन एको निबद्धवासं वसन्तो धम्मं देसेय्य, एको चारिकं चरन्तो, एवम्पि जम्बुदीपो सोभेय्य चेव, बहुञ्च हितसुखमधिगच्छेय्या''ति चिन्तेत्वा अहो वत, मारिसाति आहंसु ।
२९८. अट्ठानमेतं अनवकासो यन्ति एत्थ ठानं अवकासोति उभयमेतं कारणाधिवचनमेव । कारणहि तिट्ठति एत्थ तदायत्तवुत्तिताय फलन्ति ठानं । ओकासो विय चस्स तं तेन विना अञत्थ अभावतोति अवकासो । यन्ति करणत्थे पच्चत्तं । इदं वुत्तं होति- “येन कारणेन एकिस्सा लोकधातुया द्वे बुद्धा एकतो उप्पज्जेय्युं, तं कारणं नत्थी "ति।
एत्थ च
225
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org