________________
१९२
दीघनिकाये महावग्गट्ठकथा
(४.२४४-२४४)
हन्तब्बो'"तिआदिकं ओवादं देति । महासुदस्सनोपि तथैव अकासि, तेन वुत्तं- “राजा महासुदस्सनो एवमाह - 'पाणो न हन्तब्बो...पे०... यथाभुत्तञ्च भुजथा'ति" | किं पन सब्बेपि रो इमं ओवादं गण्हन्तीति ? बुद्धस्सापि ताव सब्बे न गण्हन्ति, रञो किं गहिस्सन्तीति । तस्मा ये पण्डिता विभाविनो, ते गण्हन्ति । सब्बे पन अनुयन्ता भवन्ति । तस्मा ये खो पनानन्दातिआदिमाह ।
अथ तं चक्करतनं एवं पुब्बविदेहवासीनं ओवादे दिन्ने कतपातरासे चक्कवत्तिबलेन वेहासं अब्भुग्गन्त्वा पुरत्थिमसमुदं अज्झोगाहति । यथा यथा च तं अज्झोगाहति, तथा तथा अगदगन्धं घायित्वा सङित्तफणो नागराजा विय, सवित्तऊमिविप्फारं हुत्वा ओगच्छमानं महासमुद्दसलिलं योजनमत्तं ओगन्त्वा अन्तोसमुद्दे वेळुरियभित्ति विय तिट्ठति । तङ्खणजेव च तस्स रओ पुअसिरिं दद्रुकामानि विय महासमुद्दतले विप्पकिण्णानि नानारतनानि ततो ततो आगन्त्वा तं पदेसं पूरयन्ति । अथ सा राजपरिसा तं नानारतनपरिपूर महासमुद्दतलं दिस्वा यथारुचि उच्छङ्गादीहि आदियति, यथारुचि आदिन्नरतनाय पन परिसाय तं चक्करतनं पटिनिवत्तति | पटिनिवत्तमाने च तस्मिं परिसा अग्गतो होति, मज्झे राजा, अन्ते चक्करतनं । तम्पि जलनिधिजलं पलोभियमानमिव चक्करतनसिरिया, असहमानमिव च तेन वियोगं नेमिमण्डलपरियन्तं अभिहनन्तं निरन्तरमेव उपगच्छति । एवं राजा चक्कवत्ती पुरथिममहासमुद्दपरियन्तं पुब्बविदेहं अभिविजिनित्वा दक्खिणसमुद्दपरियन्तं जम्बुदीपं विजेतुकामो चक्करतनदेसितेन मग्गेन दक्खिणसमुद्दाभिमुखो गच्छति । महासुदस्सनोपि तथैव अगमासि । तेन वुत्तं- “अथ खो, आनन्द, चक्करतनं पुरस्थिमं समुद्दे अज्झोगाहेत्वा पच्चुत्तरित्वा दक्खिणं दिसं पवत्ती"ति ।
एवं पवत्तमानस्स पन तस्स पवत्तनविधानं, सेनासन्निवेसो, पटिराजागमनं, तेसं अनुसासनिप्पदानं दक्खिणसमुद्दअज्झोगाहनं समुद्दसलिलस्स ओगच्छमानं रतनानं आदानन्ति सब्बं पुरिमनयेनेव वेदितब्बं ।
विजिनित्वा पन तं दससहस्सयोजनप्पमाणं जम्बुदीपं दक्खिणसमुद्दतोपि पच्चुत्तरित्वा सत्तयोजनसहस्सप्पमाणं अपरगोयानं विजेतुं पुब्बे वुत्तनयेनेव गन्त्वा तम्पि समुद्दपरियन्तं तथेव अभिविजिनित्वा पच्छिमसमुद्दतोपि उत्तरित्वा अट्ठयोजनसहस्सप्पमाणं उत्तरकुरुं विजेतुं तथेव गन्त्वा तम्पि समुद्दपरियन्तं तथैव अभिविजिय उत्तरसमुद्दतो पच्चुत्तरति ।
192
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org